Phong cách của nhân vật trữ tình trong bài thơ là phong cách thanh thản, khoan thai, gần gũi với thiên nhiên và thể hiện tâm hồn thanh cao, thư thái. Nhân vật trữ tình trong bài thơ có sự hòa quyện giữa con người với thiên nhiên, thể hiện qua những hình ảnh về cảnh sắc thiên nhiên như suối chảy, đá rêu, ghềnh thông, bóng trúc,... Các từ như "ngồi chiếu êm", "ngâm thơ nhàn", "tiếng đàn cầm" và "bóng râm" thể hiện một phong cách sống ung dung, tự tại, thư giãn, không vướng bận cuộc sống thường nhật.

• "Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm."

  • Hình ảnh so sánh: Ngồi trên đá như ngồi chiếu êm.
  • Tác dụng miêu tả: Hình ảnh này miêu tả sự thoải mái, dễ chịu của nhân vật trữ tình khi ngồi trên đá, thể hiện cảm giác thanh thản, không lo lắng. Từ "chiếu êm" mang lại một cảm giác êm ái, nhẹ nhàng.
  • Tác dụng biểu cảm: Câu thơ thể hiện thái độ yêu thích sự hòa mình với thiên nhiên của tác giả, cảm giác thư thái, tự tại khi hòa mình vào cảnh vật.

• "Trong ghềnh thông mọc như nêm."

  • Hình ảnh so sánh: Thông mọc như nêm.
  • Tác dụng miêu tả: So sánh "thông mọc như nêm" giúp khắc họa hình ảnh hàng thông mọc thẳng và dày đặc, giống như chiếc nêm, tạo nên không gian thiên nhiên rộng lớn, thanh thoát.
  • Tác dụng biểu cảm: Hình ảnh này thể hiện vẻ đẹp kỳ vĩ, tráng lệ của thiên nhiên, giúp nhân vật trữ tình cảm nhận được sự rộng lớn và yên bình của cảnh vật.

Bức tranh Côn Sơn trong bài thơ được khắc họa với một vẻ đẹp thanh bình, tĩnh lặng, hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Cảnh vật Côn Sơn có suối chảy rì rầm, những tảng đá phủ rêu, cây thông mọc chen chúc, những cánh trúc râm mát. Cảnh vật nơi đây không chỉ là bức tranh thiên nhiên sống động mà còn là không gian lý tưởng để con người hòa mình, tìm sự thanh thản. Những hình ảnh như "ngồi chiếu êm", "ngâm thơ nhàn" cho thấy sự thư giãn, tự tại của nhân vật trữ tình khi thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên. Côn Sơn hiện lên như một nơi để con người tìm về với bản chất yên bình, không bị chi phối bởi những lo toan của cuộc sống.

Trong "Bài ca Côn Sơn", Nguyễn Trãi thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của mình qua sự thanh thản, yêu thích thiên nhiên và cuộc sống giản dị, nhàn tản. Tâm hồn ông gần gũi với thiên nhiên, yêu thích sự tĩnh lặng, tìm thấy niềm vui trong những phút giây thanh thản của cuộc sống. Sự thanh cao của tâm hồn được thể hiện qua việc sống hòa mình với thiên nhiên, thưởng thức vẻ đẹp của cảnh vật và cảm nhận được sự yên bình, tự tại. Bài thơ cũng thể hiện khát khao tìm sự an lạc trong tâm hồn và sự giác ngộ, thể hiện một nhân cách vững vàng, kiên định của tác giả trong cuộc sống, đặc biệt là trong những năm tháng đầy gian truân của đất nước.