### Câu 9: Bài thơ gửi đến chúng ta thông điệp gì?

Bài thơ “Chạy Tây” của Nguyễn Đình Chiểu gợi lên thông điệp sâu sắc về nỗi đau của dân tộc trước cuộc xâm lược và chiến tranh. Qua hình ảnh vắng vẻ của dòng chảy đời sống thường nhật, tiếng súng vang lên làm tan vỡ cảnh yên bình, tác giả thể hiện được nỗi lo âu, hoang mang của người dân trong bối cảnh chiến tranh. Ngoài ra, thơ cũng khắc họa được sự mất mát, ly tán và nỗi day dứt của một dân tộc đang đối diện với hiểm họa ngoại xâm. Qua đó, tác giả kêu gọi lòng yêu nước, sự chung tay của mọi người trong cuộc chiến giành lại độc lập tự do cho tổ quốc.

### Câu 10: Em hãy kể một việc làm thể hiện tinh thần yêu nước.

Một việc làm thể hiện tinh thần yêu nước mà em biết đến là phong trào “Hũ gạo kháng chiến” trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Nhiều người dân, từ thành phố đến nông thôn, đã tự nguyện góp hạt gạo vào hũ để hỗ trợ bộ đội và nhân dân ở những vùng bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh. Hành động này không chỉ thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, mà còn thể hiện ý chí, khát vọng độc lập của toàn thể dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến chống ngoại xâm.

### Phần II. Viết bài văn phân tích bài thơ “Chạy Tây” của Nguyễn Đình Chiểu

Bài thơ “Chạy Tây” của Nguyễn Đình Chiểu là một tác phẩm mang ý nghĩa sâu sắc, phản ánh chân thực nỗi khổ đau của nhân dân trong bối cảnh chiến tranh. Qua những dòng thơ, tác giả đã thể hiện tình yêu quê hương xứ sở, sự đồng cảm với nỗi đau mất mát của đồng bào.

Mở đầu, hình ảnh “Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây” cho thấy sự đột ngột, xáo trộn của cuộc sống yên bình bởi tiếng súng. Từ “tan chợ” gợi ra sự lộn xộn, hoảng loạn khi bão tố ập đến, người dân phải bỏ lại mọi thứ để tìm đường thoát thân. Đây không chỉ là sự phản ánh cuộc sống đời thường mà còn là tình cảnh đau thương mà không ai mong muốn. Tình cảm gắn bó với quê hương, với cuộc sống bình dị rất dễ bị tổn thương bởi chiến tranh.

Tiếp theo, “Một bàn cờ thế phút sa tay” thể hiện sự hẫng hụt, mất mát của người dân trong cuộc chiến. Bầu không khí ngột ngạt, op gò khi đất nước rơi vào tình trạng khủng hoảng hiện lên qua những hình ảnh sống động. Người dân, đặc biệt là lũ trẻ, hình ảnh “Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy” khiến người đọc không khỏi xót xa. Những đứa trẻ non nớt phải bỏ nhà ra đi, không còn nơi nương tựa, không còn mái ấm thân thương, chỉ còn lại sự hoang mang, sợ hãi.

Tác phẩm cũng nhấn mạnh sự mất mát của thiên nhiên và tài nguyên, “Mất ổ bầy chim dáo dác bay” như một biểu tượng cho sự tan hoang, hỗn loạn. Cuộc sống và môi trường xung quanh bị tàn phá không chỉ là thiệt hại vật chất mà còn là sự mất mát tâm hồn, tình yêu quê hương, đất nước.

Trong hai câu thơ tiếp theo, “Bến Nghé của tiền tan bọt nước / Ðồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây”, hình ảnh những dòng sông, đồng ruộng, bến cảng bình dị cũng không còn an bình dưới cuộc chiến tàn khốc. Ánh mắt của tác giả hướng đến tình cảnh bi đát của quê hương giữa thời biến loạn, tạo nên nỗi bất an, xót xa cho dân tộc.

Cuối cùng, câu hỏi “Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng? / Nỡ để dân đen mắc nạn này!” thể hiện sự bất bình, thoát khỏi sự im lặng của tác giả. Những người lãnh đạo, những người cầm quyền bị đặt trong vòng trách nhiệm, phải đối diện với nỗi khổ đau của nhân dân. Tác phẩm không chỉ đơn thuần nói về sự mất mát mà còn thôi thúc mọi người cùng hành động, đứng lên bảo vệ quê hương.

Tổng kết lại, bài thơ “Chạy Tây” của Nguyễn Đình Chiểu không chỉ là một lời than thở, mà là tiếng kêu cứu, lời động viên tinh thần yêu nước và trách nhiệm chung của cộng đồng trước những thách thức của thời cuộc. Dưới ngòi bút của Nguyễn Đình Chiểu, nỗi đau của nhân dân được khắc họa rõ nét, đồng thời thể hiện tấm lòng yêu nước sâu sắc của tác giả.