Để tính góc mà đường bay lên của máy bay tạo với phương nằm ngang, bạn có thể dùng định nghĩa lượng giác. Cụ thể, bạn có thể sử dụng hàm tang (tan).

Cho các dữ liệu sau:
- Vận tốc: \( 300 \, \text{km/h} \)
- Thời gian: \( 3 \, \text{phút} = \frac{3}{60} \, \text{giờ} = 0.05 \, \text{giờ} \)
- Chiều cao: \( 5 \, \text{km} \)

Đầu tiên, tính khoảng cách nằm ngang mà máy bay bay được trong 3 phút:

\[
\text{Khoảng cách} = \text{Vận tốc} \times \text{Thời gian} = 300 \times 0.05 = 15 \, \text{km}
\]

Bây giờ, với tam giác vuông ABC, ta có:
- Đỉnh A là điểm khởi đầu (mặt đất)
- Đỉnh B là điểm máy bay sau khi bay lên (cách mặt đất 5 km)
- Đỉnh H là điểm trên mặt đất nằm thẳng đứng bên dưới B

Trong tam giác, ta có:
- Chiều cao (AH) = 5 km
- Khoảng cách nằm ngang (HA) = 15 km

Áp dụng công thức tang:

\[
\tan(\theta) = \frac{AH}{HA} = \frac{5}{15} = \frac{1}{3}
\]

Giải tìm góc \(\theta\):

\[
\theta = \tan^{-1}(\frac{1}{3})
\]

Sử dụng máy tính để tính giá trị này:

\[
\theta \approx 18.43^\circ
\]

Vậy, góc mà đường bay lên của máy bay tạo với phương nằm ngang là khoảng \( 18.43^\circ \).