Khổ thơ này mở ra một không gian đầy cảm xúc, phản ánh sự day dứt và khắc khoải của người mẹ trong sự thiếu vắng đứa con, trong khi thời gian trôi qua, những thay đổi vẫn tiếp tục diễn ra xung quanh. Sự tương phản giữa quá khứ và hiện tại, giữa nỗi đau và hy vọng được tái hiện qua từng câu chữ đầy xúc động.

Câu thơ "Chiêm bao có cả màu khói lửa" sử dụng hình ảnh chiêm bao như một biểu tượng cho những ký ức chiến tranh, những cảnh tượng đau thương mà người mẹ không thể quên. Màu khói lửa là hình ảnh đặc trưng của chiến tranh, gợi lên nỗi đau và sự mất mát mà người mẹ đã phải chịu đựng trong suốt những năm tháng ấy. Mẹ không chỉ đau khổ vì sự vắng mặt của con mà còn day dứt vì không thể biết con mình đang ở đâu, phải chịu đựng những gì.

Câu "Sao không về báo mộng ở đâu con!" là một câu hỏi đầy day dứt, thể hiện nỗi khắc khoải của người mẹ mong mỏi được gặp lại con, dù chỉ trong giấc mơ. Dù con đã hy sinh, nhưng tình mẫu tử vẫn mãi mãi không thay đổi, mẹ vẫn mong con trở về để giải tỏa nỗi nhớ, để được nghe tiếng con, dù chỉ trong một giấc chiêm bao.

Tiếp theo, câu "Giá có cửa nhà để mẹ được thăm nom" thể hiện sự thiếu thốn trong cuộc sống của mẹ, không có cơ hội để chăm sóc con, không có sự hiện diện của con trong căn nhà, dù là những khoảnh khắc giản dị nhất. "Ngày báo tử, đâu phải ngày giỗ mất!" là câu thơ thể hiện sự khác biệt giữa sự ra đi của con trong chiến tranh và cái chết tự nhiên. Ngày báo tử không phải là ngày giỗ mất, vì mất mát này không thể vĩnh viễn được ghi nhớ như những cái chết thông thường, mà là sự mất mát dai dẳng, đau đớn.

Dù mất con, mẹ vẫn tiếp tục thắp hương "trên bàn thờ Tổ quốc" để tưởng nhớ con và cầu nguyện cho sự bình an của con. Hình ảnh "Mẹ vẫn thắp hương" biểu trưng cho sự tôn kính và khắc khoải của người mẹ, cầu cho con, dù con không còn nữa, nhưng tình yêu của mẹ không bao giờ mất đi. "Cầu tổ tiên mình che chở đứa con xa!" thể hiện sự liên kết giữa quá khứ và hiện tại, là lời cầu nguyện cho linh hồn con được an lành, dù con đã hy sinh vì Tổ quốc.

Câu "Làng xóm đã thay con dựng cho mẹ căn nhà" khắc họa sự thay đổi của thời gian, nơi mà cộng đồng, làng xóm thay thế con để chăm sóc mẹ, nhưng sự thay thế này không thể nào làm dịu đi nỗi cô đơn trong lòng người mẹ. Những "bể nước trong", "công gạo trắng" là hình ảnh của sự chăm sóc, nhưng tất cả đều không thể thay thế sự thiếu vắng của người con. Câu thơ "Mẹ vẫn trồng vạt khoai môn, ươm một giàn mướp đắng" tiếp tục thể hiện hình ảnh người mẹ kiên cường, vẫn tiếp tục công việc hàng ngày của mình, dù lòng không nguôi ngoai nỗi nhớ con.

Cuối cùng, câu thơ "Rằm tháng bảy năm nào cũng gói bánh chờ con" là hình ảnh đầy cảm động về sự chờ đợi không ngừng nghỉ của người mẹ. Dù con đã ra đi, nhưng mẹ vẫn gói bánh vào mỗi dịp rằm tháng bảy, như một biểu tượng của tình yêu và nỗi nhớ không bao giờ vơi cạn. Hình ảnh này cũng gợi lên truyền thống hiếu nghĩa của dân tộc, khi người mẹ luôn nhớ đến con, dù con đã xa mãi mãi.

Khổ thơ này vừa thể hiện nỗi đau mất mát, vừa tôn vinh tình mẫu tử thiêng liêng và khắc khoải của người mẹ. Những hình ảnh và câu thơ đều mang đậm tính biểu tượng, thể hiện sự đau đớn, khắc khoải không lời và lòng kiên cường của người mẹ trong suốt cuộc đời. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm ca ngợi người mẹ mà còn là một lời nhắc nhở về sự hy sinh vô bờ bến của những người mẹ trong chiến tranh.