**PHẦN ĐỌC HIỂU**

**Câu 1 (0,5 điểm):** Xác định thể thơ của văn bản Hát xướng làm chi.
**Trả lời:** Bài thơ "Hát xướng làm chi" có thể coi là thể thơ lục bát, đặc trưng của thơ ca truyền thống Việt Nam.

**Câu 2 (1,5 điểm):** Trong bốn câu thơ đầu, tác giả đã nhắc tới những nỗi khổ nào của người dân? Từ đó, em hãy nhận xét về tình cảnh của người dân được thể hiện trong bài thơ.
**Trả lời:** Trong bốn câu thơ đầu, tác giả đã nhắc tới các nỗi khổ của người dân như:
- Hạn hán, thiếu nước, nói đến nỗi khổ về thiên nhiên.
- Đất nước mất vào tay thực dân Pháp, dẫn đến tình trạng kiệt quệ tài chính.
- Người dân phải làm phu, chất xương chất thịt để kiếm sống; sự tàn tạ của sức lao động.
Từ đó, có thể nhận xét rằng, tình cảnh của người dân trong bài thơ rất bi thảm. Họ phải chịu đựng nỗi khổ của thiên nhiên và cả sự áp bức của thực dân, dẫn đến sự thiệt thòi, khổ cực trong đời sống hàng ngày. Tình trạng này không chỉ là nỗi khổ về vật chất mà còn là nỗi đau tinh thần khi họ phải sống trong sự thống trị và bất công.

**Câu 3 (1,0 điểm):** Theo em, có thể thay từ "ngán" bằng từ "chán" trong câu thơ "Ngán nỗi con người mà chó ngựa" được không? Vì sao?
**Trả lời:** Không nên thay từ "ngán" bằng từ "chán" trong câu thơ này. Bởi vì “ngán” thể hiện sự chán ngán, mệt mỏi hơn là “chán”, nó diễn tả cảm xúc sâu sắc và mạnh mẽ hơn về nỗi thất vọng với con người và cuộc sống. Từ "ngán" chứa đựng cảm giác ngao ngán trước thực tại, trong khi "chán" chỉ đơn thuần là sự không thích nữa. Tác giả dùng từ "ngán" để thể hiện nỗi bức xúc và sự châm biếm đối với những bất công xã hội.

**Câu 4 (1,0 điểm):** Qua tiếng cười trào phúng trong bài thơ, theo em, trách nhiệm của những người lãnh đạo đối với người dân là gì?
**Trả lời:** Trách nhiệm của những người lãnh đạo đối với người dân là phải lắng nghe, hiểu và chia sẻ những nỗi khổ mà họ đang phải gánh chịu. Những người lãnh đạo cần phải có tinh thần trách nhiệm và lòng nhân đạo, không thể chỉ chăm chăm vào việc tổ chức các hoạt động giải trí mà không quan tâm đến đời sống, sinh hoạt của những người dân dưới quyền. Họ phải có nghĩa vụ bảo vệ quyền lợi và nâng cao đời sống của nhân dân, làm cho cuộc sống của họ ngày càng tốt đẹp hơn.

---

**PHẦN VIẾT**

**Câu 1 (2,0 điểm):** Hãy viết đoạn văn diễn dịch (khoảng 7 – 9 câu) làm sáng tỏ câu chủ đề sau: Qua bốn câu thơ cuối trong bài “Hát xướng làm chi”, tác giả đã thể hiện thái độ, tình cảm đối với người dân và tầng lớp quan lại cũng như tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình.
**Trả lời:** Qua bốn câu thơ cuối của bài "Hát xướng làm chi", tác giả đã thể hiện một thái độ phê phán sâu sắc đối với tầng lớp quan lại và thương xót cho người dân. Hình ảnh "kẻ nghèo nước mắt lau không ráo" gợi lên sự đau khổ tột cùng của những người dân lam lũ, cho thấy họ đang phải đối diện với những khó khăn và bất công trong xã hội. Ngược lại, tác giả châm biếm những quan lại "hát xướng làm chi", cho thấy sự thờ ơ, vô cảm của họ trước sự khốn khổ của nhân dân. Nhân vật trữ tình thể hiện sự bất lực, chua xót khi chứng kiến cảnh người dân gầy mòn chịu đựng, trong khi các quan lại lại hưởng thụ cuộc sống xa hoa, không màng đến nỗi đau của dân. Qua đó, tác giả không chỉ bày tỏ sự phẫn nộ với sự bất công xã hội mà còn khơi gợi lòng trắc ẩn, xót xa cho số phận của đồng bào mình.

**Câu 2 (4,0 điểm):** Em hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ về thói quen dựa dẫm, ỷ lại vào người khác của một số người trong đời sống xã hội ngày nay.
**Trả lời:** Trong xã hội hiện đại ngày nay, thói quen dựa dẫm, ỷ lại vào người khác không chỉ tồn tại mà còn có xu hướng gia tăng. Tình trạng này thể hiện rõ ở nhiều lĩnh vực, từ cá nhân cho đến tổ chức, thể hiện sự thiếu trách nhiệm và chủ động trong cuộc sống. Những người có thói quen này thường không tự tin vào bản thân mình, thiếu sự cố gắng, nỗ lực để vượt qua khó khăn. Họ luôn mong chờ sự giúp đỡ từ người khác, từ gia đình, bạn bè đến các cơ quan, tổ chức. Điều này dẫn đến một xã hội thụ động, nơi mà nhiều người không thể tự lập và tự tin đối diện với các thử thách.

Chẳng hạn, trong môi trường học tập, nhiều sinh viên phụ thuộc vào sự dẫn dắt của giảng viên mà không chủ động khai thác kiến thức, dẫn đến kết quả học tập không cao. Hay trong công việc, một số nhân viên chỉ làm theo chỉ thị mà không phát huy sáng tạo, chủ động, từ đó không tạo ra giá trị mới cho bản thân và tổ chức. Chính thói quen này khiến cho mọi người không phát triển toàn diện, tạo ra một xã hội thiếu sự năng động và sáng tạo.

Để khắc phục thói quen này, mỗi cá nhân cần nhận thức rõ về bản thân, xây dựng tinh thần tự lập, trách nhiệm với chính mình và những người xung quanh. Khi biết tự lực, chúng ta không chỉ nâng cao khả năng sống của mình mà còn góp phần xây dựng xã hội phát triển hơn, nơi mà mọi người đều có thể tự tin, sáng tạo, đóng góp vào cuộc sống chung. Thay vì ngồi chờ sự giúp đỡ, hãy tự đứng dậy và hành động, điều đó sẽ mang lại sức mạnh cho cả bản thân và xã hội.