Về kinh tế, đồ sắt thời kỳ này được sử dụng phổ biến, nghề luyện sắt, chế tạo công cụ lao động bằng sắt phát triển. Cùng với việc chế tạo và sử dụng công cụ lao động bằng sắt, người Trung Quốc thời kỳ này còn biết sử dụng sức kéo của súc vật, biết dùng súc vật làm công cụ lao động trong sản xuất nông nghiệp. Mặt khác, họ còn chú trọng làm thủy lợi phục vụ cho cấy trồng, sản xuất ra của cải vật chất. Về chính trị, xã hội, thời Xuân Thu - Chiến quốc trên đất nước Trung Quốc cổ đại cũng có nhiều biến cố, sự kiện trọng đại. Nhà Chu trong khoảng 4 thế kỷ, từ thế kỷ XI trước công nguyên đến năm 771 trước công nguyên đóng đô ở phía Tây là thời kỳ cường thịnh. Đến thời Đông Chu thì ngày càng suy yếu. Ngược lại, một số nước chư hầu của nhà Chu trước đây vốn nhỏ yếu buộc phải thần phục, triều cống nhà Chu, thì nay ngày một lớn mạnh, họ tiến hành chiến tranh nhằm giành quyền làm bá chủ. Tóm lại, những biến đổi sâu sắc về kinh tế, chính trị, xã hội thời kỳ này cho thấy, trật tự xã hội được tổ chức theo mô hình thể chế nhà Chu đã lỗi thời, mất sức sống, không thích ứng nổi trước những diễn biến phức tạp của lịch sử. Trước thực tế đó, nhiều trào lưu tư tưởng đương thời hướng đến việc lý giải nguyên nhân trật tự xã hội rối loạn, từ đó tìm kiếm mô hình xã hội lý tưởng và con đường ổn định trật tự xã hội đương thời. Tư tưởng trị quốc Nho giáo ra đời trong bối cảnh lịch sử đầy biến động đó. 2.1.2. Những tiền đề văn hóa, tư tưởng Không một học thuyết nào ra đời từ hư vô mà bao giờ cũng mang tính kế thừa trong sự hình thành, phát triển. Nho giáo nói chung, tư tưởng trị quốc Nho giáo nói riêng cũng không ngoại lệ. Sự ra đời của Nho giáo nói chung, tư tưởng trị quốc Nho giáo nói riêng còn trên cơ sở kế thừa những tư tưởng về chính trị, đạo đức, tôn giáo trong lịch sử tư tưởng trước đó, nhất là những tư tưởng này ở thời Chu. Nho giáo nói chung, tư tưởng trị quốc Nho giáo nói riêng ra đời trên cơ sở tiếp thu những tư tưởng về đạo đức, chính trị, tôn giáo đã có trước nó để giải 8 đáp những vấn đề mà thực tiễn xã hội đang đặt ra. Mặt khác, sau khi ra đời, Nho giáo có quá trình tồn tại và phát triển qua các giai đoạn lịch sử khác nhau và gắn với chế độ xã hội phong kiến đang trong quá trình hình thành, phát triển. Vì thế, nội dung của học thuyết ấy cũng có sự đổi thay, bổ sung, thêm bớt trong mỗi thời kỳ lịch sử cụ thể.