Lặng lẽ Sa Pa là kết quả của chuyến di thực tế Tây Bắc của Nguyễn Thành Long. Đến đậy, ông tận mắt nhìn thấy cuộc sống và lao động thầm lặng của những con người ngày đêm cóng hiến sức mình cho đất nước. Bên cạnh ông họa sĩ, cô kỹ sư trẻ mang trong mình khát vọng đẹp cũng tìm thấy được lý tưởng từ hiện thực cuộc sống ấy.
Tuy không được miêu tả nhiều nhưng vẻ đẹp nhân vật cô kỹ sư trẻ vẫn gây ấn tượng với người đọc bằng những nét tâm lí tinh tế, nhạy cảm vô cùng đáng yêu. Đây là cô gái dám rời Hà Nội, bỏ lại sau lưng “mối tình đầu nhạt nhẽo” để lên công tác ở miền cao Tây Bắc. Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên, những điều anh nói, câu chuyện anh kể về những người khác đã khiến cô “bàng hoàng”, “cô hiểu thêm cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con người như anh mà anh kể, và về con đường cô đang đi tới”
Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên, những điều anh nói, câu chuyên anh kể về những người khác đã khiến cô “bàng hoàng”. Cô hiểu thêm cuộc sống một minh dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con người như anh mà anh kể và về con đường có đang đi tới?”. Nhờ cái “bàng hoàng” ấy, cô mới nhận ra mối tình của mình bấy lâu nay nhạt nhẽo biết bao, cuộc sống của mình lâu nay tầm thường biết bao, thế giới của mình lâu nay nhỏ bé biết bao! Khoảnh khắc bàng hoàng ấy chính là sự bừng dậy của những tình cảm lớn lao, cao đẹp khi người ta bắt gặp được những ánh sáng đẹp đẽ toả ra từ cuộc sống, từ tâm hổn người khác.
Cùng với sự bàng hoàng ấy là “một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô gái. Không phải chỉ vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra đời mà vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên anh dành cho thêm cô. Cuộc gặp gỡ đã khơi lên trong tâm tư cô gái trẻ những tình cảm và suy nghĩ mới mẽ, cao đẹp về con người, về cuộc sống. Qua tâm tư của cô kỹ sư trẻ, ta nhận ra vẻ đẹp và sức ảnh hưởng của nhân vật anh thanh niên.
Cô kỹ sư trẻ tuy không được khắc họa đậm nét nhưng cũng đủ sức chuyển tải được chủ đề tư tưởng của tác phẩm. Nếu ông họa sĩ già là địa điện cho cái nhìn, sự ghi nhận của nhân dân đối với cuộc sống và lao động của những con người anh hùng, khám phát và lan tỏa giá trị cuộc sống ấy thì cô kỹ sư là lớp người kế cận đã tiếp cận và hình thành lý tưởng sống đẹp, sống vì đất nước.