Đêm hè êm ả, gió nam lồng lộng thổi. Tiếng côn trùng rả rích ngoài vườn. Theo nhịp võng đều đều kẽo kẹt, em lơ mơ ngủ. Bỗng em nghe thấy tiếng thút thít khe khẽ, văng vẳng đâu đây. Em đưa mắt nhìn quanh tìm kiếm và phát hiện ra cuốn Tiếng Việt 6 trên bàn đang thổn thức.

Em liền rời khỏi võng, tới bên bàn và nâng cuốn sách lên, dịu dàng hỏi:

- Làm sao em khóc? Có chuyện gì buồn nói cho chị nghe đi! Chị có thể giúp gì em chăng?

Nước mắt rưng rưng, cuốn sách ngập ngừng kể:

- Tôi buồn lắm chị ơi! Chị xem này, bìa của tôi rách hết cả, gáy thì bị rán nhấm lem nhem. Lũ chuột vấy bẩn lên người tôi... thật là hôi hám và khó chịu. Tôi bị rơi xuống gầm tủ bao lâu nay mà chị chẳng biết. May mà bà quét dọn và cứu tôi sáng nay. Nếu không thì... tôi đâu có được gặp lại chị...

Em chợt nhớ ra cách đây không lâu, sau khi thi xong, em vứt mấy cuốn sách lên nóc tủ, trong đó có cuốn Tiếng Việt 6 này. Chắc là do quá tay nên nó bị rơi xuống đất. Từ hôm ấy, em không quan tâm đến chuyện đó nữa mà thanh thản hưởng những ngày hè vui vẻ.

Cuốn sách tiếp tục than thở:

- Chị hãy nhìn lại tôi một chút mà xem! Bên ngoài thì xơ xác, bẩn thỉu, bên trong cũng thảm hại không kém. Trang nào cũng bị quăn góc và gạch xóa lung tung. Thật chẳng ra làm sao cả. Nhớ ngày nào, tôi cùng các bạn sách giáo khoa về trường chị với bao sung sướng và hy vọng. Chúng tôi mong sao sẽ giúp ích cho các anh chị trên con đường học tập. Về với chị Hiền, tôi vui lắm vì được chị giữ gìn, nâng niu. Chị ấy mặc cho tôi chiếc áo làm bằng tờ họa báo thật đẹp. Tôi cùng các bạn được dán nhãn cẩn thận và xếp ngay ngắn trên giá sách. Mỗi khi cần đến, chị Hiền nhẹ nhàng lật giở từng trang. Dùng xong, chị lại cất chúng tôi vào chỗ cũ. Nhờ thế mà sau một năm học, chúng tôi vẫn sạch đạp như mới. Cuối năm, chị Hiền đạt danh hiệu Học sinh xuất sắc. Chúng tôi rất tự hào về người chủ nhỏ của mình và cùng chia vui với chị ấy. Chị Hiền được nghỉ hè và chúng tôi cũng được nghỉ ngơi sau một năm học vất vả.

Rồi năm học mới bắt đầu. Tôi cùng các bạn về với chị - cô chủ mới. Tôi đã sát cánh bên chị suốt năm học vừa qua. Chị cũng học giỏi như chị Hiền và chúng tôi cũng được thơm lây. Có điều tính chị không ngăn nắp lắm. Chị hay bỏ chúng tôi vũng vãi khắp nơi. Lúc cần lại cuống lên tìm. Có lúc chị vứt tôi xuống bàn mạnh đến nỗi tôi đau nhức cả mình mẩy. Sau khi thi được vài ngày, chị quẳng chúng tôi lên nóc tủ và tôi đã rơi xuống gầm tủ tối om om. Chẳng ai để ý đến xó xỉnh ấy nên tôi đành cam chịu đau khổ. Một mình tôi chống chọi với lũ gián, lũ chuột bẩn thỉu và không khí ẩm mốc. Tôi những tưởng đã thành mồi ngon cho lũ mối nhưng may sao, bà đã nhặt tôi lên, phủi bụi sạch sẽ rồi đặt lên bàn. Thế mà chị chẳng hay biết tí gì!

Giọng kể của cuốn sách có pha chút giận hờn, trách móc. Trách là đứng lắm. Tất cả là tại em, tại cái tính không cẩn thận của em. Em đã không có ý thức giữ gìn sách vở.

Em ân hận thật sự và chân thành nói:

- Chị thật có lỗi với sách! Chị sẽ sửa sang lại cho sách tươm tất để còn giúp ích cho các bạn học sinh khác. Chị hứa từ nay trở đi sẽ giữ gìn sách vở cẩn thận.

Tôi là cuốn sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 - một cuốn sách mà bất kì bạn nhỏ nào cũng cần phải học đến. Vì vậy, từ khi sinh ra, tôi luôn tự hào về giá trị của bản thân mình.

Và suốt bao tháng ngày qua, tôi đã làm tròn sứ mệnh của mình khi tận tụy cống hiến cho cô chủ nhỏ. Hằng ngày, tôi cùng cô ấy đến trường, cùng cô ấy trải qua những buổi học tập vất vả, hướng về phía trước. Dù những trang giấy trắng bị cũ mờ dần theo thời gian. Dù các vết mực xấu xí chiếm chỗ trên thân mình. Tôi vẫn vui vẻ vì đã giúp cô chủ trở thành một học sinh giỏi.

Thế nhưng, sau khi cô chủ hân hoan vui sướng nhận kết quả đỗ vào lớp 6 ở ngôi trường mơ ước, đời tôi cũng vì thế mà sang trang mới. Cô để tôi vào một chiếc thùng giấy và chuyển xuống nhà kho tối tăm, ẩm thấp. Vì cần vị trí đặt các quyển sách giáo khoa mới. Chua xót biết bao, đắng cay biết bao. Nhưng biết làm sao được, khi mà giờ đây tôi chẳng còn giá trị gì với cô chủ nữa rồi. Tôi nghĩ rằng, rồi mình sẽ phải nằm trong cái góc tối này đến khi mục nát thì thôi. Nhưng không, chính cô chủ đã một lần nữa giúp tôi được sống lại. Cô đã đem tôi quyên góp cho các bạn nhỏ ở vùng núi khó khăn.

Em nghe thấy quyên sách nói thế. Cũng xúc động cho nó. Em nói với nó rằng: " Bây giowf, có lẽ cậu chỉ alf một quyên sách bị vứt ở xóc nhà của cậu. Cô chủ của cậu, cũng vốn là bạn của tôi thật sự hơi kì quặt. Tôi sẽ khuyên cô ấy nâng niu cậu hơn. giữ gìn cậu cho thế hệ sau này.".