Câu 2:
I- Yêu cầu chung:
- Nội dung: Bài viết hiểu được lòng yêu nước theo nhận định của nhà văn Nga I-li-a Ê-ren-bua và làm sáng tỏ qua nhân vật ông Hai trong truyện “Làng” của Kim Lân và nhân vật anh thanh niên trọng truyện “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
- Kĩ năng: Hiểu đúng yêu cầu đề bài, biết cách làm bài văn nghị luận, bố cục hợp lí, giữa các luận điểm có sự liên kết, trình bày mạch lạc, rõ ràng.
II- Yêu cầu cụ thể:
HS có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải làm nổi bật được: “Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật bình thường nhất... Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”.
1.Giới thiệu sơ bộ nhận định của nhà văn Nga về lòng yêu nước..., một số nhà văn nước ta cũng thể hiện rất rõ lòng yêu nước qua nhân vật ông Hai trong truyện “Làng” của Kim Lân và anh thanh niên trọng truyện “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
2.Phần giải thích.
- Yêu nước là một khái niệm trừu tượng nhưng đã được nhà văn Nga I-li-a Ê-ren-bua diễn tả bằng những hình ảnh hết sức cụ thể và sinh động.Yêu nước bắt đầu từ những tình cảm chân thực, bắt đầu từ tình yêu những vật “tầm thường”, cụ thể gần gũi và gắn bó sâu sắc với con người: “yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua chát của trái lê mùa thu hay mùa cỏ thảo nguyên có hơi rượu mạnh”. Lòng yêu nước được diễn tả vừa cụ thể, vừa đa dạng.
- Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc.
3.Phần chứng minh.
a.Lòng yêu nước được thể hiện qua nhân vật ông Hai trong truyện “Làng”:
- Ông Hai rất yêu cái làng Chợ Dầu của mình. Phải đi tản cư, xa làng, ông rất nhớ. Đi đâu ông cũng kể chuyện về làng, cũng khoe làng, hỏi thăm tin tức về làng.
- Nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc, ông đau xót, xấu hổ, tủi thân, dằn vặt trong sự xung đột giữa tình yêu làng và tình yêu nước mà tình cảm nào cũng tha thiết mạnh mẽ. Cuối cùng ông quyết định: “làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”. Tinh thần kháng chiến, niềm tin vào Đảng, Bác Hồ bắt nguồn từ lòng yêu làng Chợ Dầu và chi phối mọi tình cảm của ông Hai.
- Ông sung sướng khi cái tin làng Chợ Dầu theo giặc được chủ tịch xã lên cải chính. Đi đâu ông cũng khoe: “Tây nó đốt nhà tôi rồi... Đốt nhẵn”. Đó là bằng chứng chứng tỏ làng ông không theo giặc.
- Lòng yêu làng, yêu kháng chiến, niềm tin vào Đảng, Bác Hồ, lòng yêu nước của ông Hai mộc mạc, hồn nhiên mà rất sâu sắc, điển hình cho bao tâm hồn người nông dân Việt Nam trước cách mạng.
b.Lòng yêu nước được thể hiện qua nhân vật anh thanh niên trong truyện “Lặng lẽ Sa Pa”.
- Sống một mình trên đỉnh núi cao, quanh năm suốt tháng giữa cỏ cây và mây núi Sa Pa, anh có một tình cảm đặc biệt với thiên nhiên, con người: trồng hoa, nuôi gà... cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm, khao khát được gặp gỡ trò chuyện với mọi người.
- Công việc thầm lặng của anh trên đỉnh núi Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét là: “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu”.
+ Anh yêu nghề, ý thức được công việc thầm nặng của mình có mối quan hệ sâu sắc tới đời sống nói chung: các em nhỏ tới trường, người nông dân trên cánh đồng, người lính trên đường hành quân. Anh nhận thấy công việc có ích cho cuộc sống, cho mọi người, cho kháng chiến: một lần do phát hiện kịp thời một đám mây khô mà anh góp phần vào chiến thắng của không quân ta bắn rơi máy bay Mĩ trên bầu trời Hàm Rồng, anh thấy mình “thật hạnh phúc”.
+ Anh đã có những suy nghĩ thật đúng về công việc đối với cuộc sống con người: “... khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với công việc của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”.
- Hình ảnh người thanh niên giữa cái lặng lẽ của Sa Pa tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm đầu miền Bắc vừa sản xuất vừa chống chiến tranh phá hoại của Mĩ: những con người sống và làm việc trong cái lặng lẽ mà không hề cô độc bởi sự gắn bó với quê hương đất nước, với mọi người, đó chính bởi họ có lòng yêu công việc, yêu người, yêu quê hương đất nước.
4.Nhận định về lòng yêu nước của nhà văn Nga I-li-a Ê-ren-bua rất sâu sắc và có ý nghĩa giáo dục cao đối với mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ đã và đang đóng góp trí lực của mình trong sự nghiệp bảo vệ, dựng xây đất nước thời kì đổi mới.