Tuân Tử đã từng nói rằng: “Người chê ta mà chê phải là thầy ta, người khen ta mà khen phải là bạn ta, những kẻ vuốt ve, nịnh bợ ta chính là kẻ thù của ta vậy”. Câu nói đã gợi cho mỗi người những suy nghĩ về vấn đề khen và chê trong cuộc sống.

Đầu tiên, lời khen là lời ngợi ca, tán thưởng, khâm phục của mọi người khi chúng ta làm được điều gì đó tốt đẹp. Còn lời chê là lời trách móc, thể hiện sự không vừa ý của mọi người khi chúng ta phạm phải sai lầm, hay làm điều gì đó không đúng đắn. Khen hay chê thể hiện cách nhìn nhận vấn đề của mọi người xung quanh về hành động của người nhận được. Lời khen thường mang ý nghĩa tích cực. Còn sự chê bai thường mang ý nghĩa tiêu cực.

Khi một đứa trẻ biết tự giác làm các công việc như vệ sinh cá nhân, chăm chỉ học tập… sẽ nhận được lời khen ngợi của bố mẹ. Điều đó sẽ giúp đứa trẻ cảm thấy vui vẻ khi được bố mẹ công nhận việc làm tốt của mình, từ đó tiếp tục thực hiện điều đó tốt hơn. Có thể khẳng định rằng, lời khen sẽ tạo ra một nguồn động lực to lớn, tiếp thêm sức mạnh để con người tiếp tục cố gắng. Một lời khen đúng lúc đôi khi còn giá trị hơn cả một phần thưởng. Nhưng ngược lại, cũng có lời khen xuất phát từ mục đích xấu. Những lời khen như vậy thường xuất phát từ sự vụ lợi cá nhân. Người nói ra nhằm nịnh bợ, tâng bốc người nhận được. Điều này khiến họ cảm thấy vui vẻ, nhưng lâu dần sẽ dựng thành những ảo tưởng về bản thân. Từ đó, họ dần trở nên kiêu ngạo, coi thường những người xung quanh, hay cho rằng bản thân là giỏi giang, thành công. Những lời khen với mục đích như vậy đều vô cùng đáng sợ.

Cuộc sống có nhiều khó khăn, thử thách, bộn bề, khi chúng ta vượt qua được những khó khăn đó, những lời khen đóng vai trò là động lực thúc đẩy sự cố gắng của con người.

Khi chúng ta tạo được thành tích, giá trị, lợi ích cho tổ chức hay xã hội, những lời động viên, tuyên dương không chỉ giúp thông điệp tốt đẹp đó được lan tỏa mạnh mẽ hơn mà bản thân ta cũng nhận thức được điều mình làm là hoàn toàn đúng đắn.

Nếu cuộc sống không có lời khen, những thông điệp tốt đẹp sẽ không được lan tỏa mạnh mẽ, con người sẽ trở nên khô cằn, âm thầm và lặng lẽ.