có hai loại biến dị là: Biến dị di truyền và không di truyền
Biến dị không di truyền: thường biến
Biến dị di truyền: biến dị tổ hợp và đột biến
Biến dị tổ hợp: phân theo nguyên nhân thì có do phân ly độc lập, hoán vị gen, Tương tác gen
Đột biến: đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể
Đột biến gen: mất, thêm, đảo hoặc thế 2 hay nhiều cặp nucleotit
Đột biến nhiễm sắc thể: đột biến cấu trúc và đột biến số lượng
Đột biến cấu trúc: mất, thêm, chuyển hoặc đảo đoạn nhiễm sắc thể, trong chuyển đoạn có chuyển đoạn tương hỗ và không tương hỗ
Đột biến số lượng: đột biến đa bội và đột biến dị bội, trong đột biến đa bội có khuyết nhiễm, một nhiễm, tam nhiễm, đa nhiễm; trong đột biến đa bội có đa bội chẵn và đa bội lẻ