Hoàn cảnh lịch sử của Nhật Bản trước khi diễn ra cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị. Nhật Bản từ đầu thế kỉ XIX đến trước năm 1868. Đầu thế kỉ XIX, chế độ Mạc phủ Tookugaoa ở Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng, suy yếu nghiêm trọng trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị và xã hội.

- Về chính trị:

+ Nhật Bản vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu nhà nước là Thiên hoàng. Nhưng quyền lực thực tế tập trung trong tay So-gun (tướng quân) - người đứng đầu của chính quyền Mạc phủ Tookugaoa.

+ Các nước thực dân, đế quốc phương Tây sử dụng sức mạnh quân sự, đòi những phải mở cửa.

- Về kinh tế:

+ Nông nghiệp vẫn dựa trên quan hệ sản xuất phong kiến lạc hâu; tình trạng mất  mùa đói kém liên tiếp xảy ra, ...

+ Ở các thành thị, mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa phát triển nhanh chóng.

+ Xuất hiện các công trường thủ công quy mô lớn.

+ Xuất hiện các thành thị, hải cảng buôn bán tấp nập. Ví dụ: E-đô, Ky-ô-tôt, ...

- Về xã hội:

+ Chế độ đẳng cấp vẫn được duy trì

+ Tầng lớp Đaimio - quý tộc phong kiến lớn, quản lí các lãnh địa trong nước, có quyền lực tuyệt đối trong các lãnh địa.

+ Tầng lớp Samurai bị suy giảm thế lực, đời sống gặp nhiều khó khăn.

Xuất hiện các giai cấp, tầng lớp mới:

+ Tầng lớp tư sản công - thương nghiệp ngày càng giàu có, song không có thế lực về chính trị.

+ Bình dân thành thị ngày càng gia tăng.

Đời sống các tầng lớp nhân dân cực khổ, mâu thuẫn gay gắt với chế độ phong kiến chuyên chế. 

- Trong khoảng thời gian này, ngành công thương nghiệp phát triển mạnh mẽ đã làm nảy sinh các giai cấp mới. Giai cấp thương nhân xuất hiện, đặc biệt các thương nhân ở Osaca hay các Daimyo tây nam buôn bán thường xuyên với nước ngoài.

- Sự đối lập của nền kinh tế lạc hậu kiểu cũ ShoGun với các Daimyo địa chủ miền Bắc. Bên cạnh đó, nông dân lại chiếm đến 80% là những người có thân phận thấp kém, luôn bị tầng lớp địa chủ chèn ép khiến đời sống khốn khó.

⇒ Nhật Bản đứng trước hai sự lựa chọn:

+ Tiếp tục duy trì chế độ phong kiến trì trệ và dẫn đến hậu quả bị các nước phương Tây xâm lược.

+ Tiến hành duy tân, đưa đất nước phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.