1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Xuất xứ: Cao Bằng 3/1999; trích Tuyển tập truyện viết về thiếu nhi dân tộc và miền núi.
3. Phương thức biểu đạt:
- Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba
5. Tóm tắt:
Trong lúc Khìn tìm thấy con chim chích và đòi ba Dế Vần bắt cho chơi. Thì Dế Vần nhớ đến năm xưa mình cũng như con mình. Hậu quả cuối cùng là chú chim ấy bị chết còn tiếng kêu của mẹ chích bông thì da diết, xót xa. Nghe sau câu chuyện đó, Khìn liền đòi pa Dế Vần giải thoát cho chú chim chích bông để nó được tự do.
6. Bố cục:
- Phần 1 (Từ đầu đến Dế Vần bối rối): Sự việc gặp chú chim nhỏ.
- Phần 2 (Tiếp đến run rẩy trong lòng): Dế Vần hồi tưởng lại chuyện trong quá khứ.
- Phần 3 (Còn lại): Dế Vần và Khìn cứu và thả chú chim lên trời.
7. Giá trị nội dung:
Chích bông ơi! là câu chuyện nhắc nhở con người về lòng nhân hậu. Hãy đặt mình vào vị trí của người khác, suy nghĩ thấu đáo trước khi hành động để không phải ân hận sau này.
8. Giá trị nghệ thuật:
- Nghệ thuật "truyện lồng trong truyện" độc đáo, sinh động
- Giọng văn gần gũi, dễ hiểu với trẻ nhỏ
- Hình ảnh, ngôn từ nhẹ nhàng, sinh động