Đã hơn một năm trôi qua kể từ khi tôi nói lời tạ từ với Trương Sinh. Mặc dù cuộc sống ở thủy cung rất vui vẻ, náo nhiệt nhưng chưa lúc nào tôi ngừng nhớ về những chuyện đã qua.

Tôi tên là Vũ Thị Thiết, quê ở Nam Xương. Mọi người thường nhận xét về tôi là người phụ nữ xinh đẹp, thùy mị, nết na. Đến tuổi lập thất, Trương Sinh đem một trăm lạng vàng đến nhà tôi hỏi cưới. Được sự đồng ý của cha mẹ, tôi nên vợ nên chồng với Trương Sinh. Biết chồng có tính đa nghi, lại hay phòng ngừa quá sức, tôi luôn cố gắng giữ gìn khuôn phép, không để lúc nào gia đình bất hòa. Cuộc sống yên ấm chưa được bao lâu thì chồng tôi bị bắt đi lính đánh giặc.

Trong buổi tiễn đưa, mẹ chồng tôi dặn dò kĩ lưỡng. Còn tôi nâng chén rượu đầy rồi nói với chồng những lời từ tận tâm can. Hai vợ chồng nhìn nhau, trào dâng nước mắt. Tất cả mọi người đều không giấu nỗi buồn bã, xúc động. Nói xong, chàng dứt áo ra đi. Sau khi chồng đi được mười ngày, tôi sinh con trai và đặt tên cho thằng bé là Đản. Tôi ở nhà một mình nuôi con và một lòng thủy chung chờ chồng về.

Mẹ chồng tôi vì thương nhớ con mà dần đổ bệnh. Tôi làm mọi cách từ thuốc thang, lễ bái thần phật đến hết lời khuyên lơn nhưng không được. Biết mình như "ngọn đèn trước gió", bà gọi tôi đến dặn dò rồi từ giã dương gian. Tôi thương xót vô cùng, cố gắng làm ma chay cẩn thận.

Độ một năm sau, khi đã đẩy lùi quân giặc, chồng tôi từ chiến trận trở về. Thấy mẹ đã mất, lòng chàng không khỏi xót xa. Chàng bế con ra mộ mẹ. Đến trưa, hai cha con về. Chàng một mực nghi ngờ tôi thất tiết. Chồng tôi quát um. Tôi vừa khóc vừa nói:

- Xin chàng hãy tin thiếp. Kể từ ngày chàng đi, thiếp luôn một mực thủy chung, chưa từng nghĩ đến chuyện quan hệ trai gái không đứng đắn. Đâu có sự mất nết, hư thân như những lời chàng đã nói. Mong chàng đừng một mực đổ oan cho thiếp.

Dù nói thế nào, Trương Sinh vẫn không tin. Tôi tắm gội sạch sẽ, chạy ra bến Hoàng Giang, ngửa mặt lên trời than rằng: "Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, bị chồng con rẫy bỏ. Thần sông có linh, xin ngài chứng giám. Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ. Nhược bằng lòng chim dạ cá, lừa chồng dối con, dưới xin làm mồi cho cá tôm, trên xin làm cơm cho diều quạ, và xin chịu khắp mọi người phỉ nhổ." Nói dứt lời, tôi gieo mình xuống dòng nước.

Sau đó, tôi được Linh Phi cho nương náu ở Thủy Cung. Một hôm, tôi gặp Phan Lang. Phan Lang là ân nhân của Linh Phi nên khi gặp nạn đã được Linh Phi giúp đỡ. Qua trò chuyện, Phan Lang kể rằng: chồng tôi tuy giận nhưng thấy vợ ra đi vẫn động lòng thương xót, cố gắng ra sông vớt xác vợ về. Một đêm nọ, chàng ngồi dưới ngọn đèn khuya, đứa con thấy vậy mới chỉ vào bóng nói cha về. Khi ấy, Trương Sinh mới hiểu ra ngọn ngành câu chuyện. Hóa ra, trong cơn nóng giận, chàng đã hiểu lầm tôi thất tiết vì cái bóng trên vách - "người cha" mà đêm đêm tôi vẫn đùa con lúc chàng vắng nhà. Dù hối hận nhưng mọi chuyện đã muộn màng. Tôi nghe thế cảm thấy đau đớn, nhớ thương hai cha con vô cùng. Ngôi nhà giờ đây chắc trở nên vắng vẻ, quạnh quẽ lắm!

Biết được lòng tôi, Phan Lang khuyên tôi nên trở về dương thế. Ban đầu, tôi không đồng ý vì chẳng còn mặt mũi nào nhìn mọi người. Song cảm vì nỗi nhớ quê nhà, tôi quyết định gửi một chiếc hoa vàng và nhờ Phan Lang nói với Trương Sinh. Đúng như lời dặn, Trương Sinh lập đàn tràng ở bến Hoàng Giang. Đến ngày thứ ba, tôi ngồi trên kiệu hoa, theo sau là năm mươi chiếc xe cờ tán, võng lọng hiện lên giữa dòng. Nói xong lời từ biệt, tôi trở về thủy cung.

Câu chuyện buồn ấy vẫn luôn ám ảnh tôi khôn nguôi. Chưa có giây phút nào tôi ngừng nhớ về gia đình, chồng con. Nếu không có hiểu lầm, chắc hẳn bây giờ tôi vẫn hạnh phúc với những người thân yêu.