Phản ứng thế hydrocarbon thơm (arene) là quá trình thay thế một nhóm chức hoặc nguyên tử trong vòng benzen của hydrocarbon thơm bằng một nhóm chức hoặc nguyên tử khác. Đây là một trong những phản ứng quan trọng trong hóa học hữu cơ và có thể được thực hiện thông qua các cơ chế khác nhau như phản ứng thế điện tử, phản ứng thế cation hoặc phản ứng thế radic.

Dưới đây là một số ví dụ về phản ứng thế hydrocarbon thơm:

1. Phản ứng thế halogen: Trong phản ứng này, một nguyên tử halogen (F, Cl, Br, I) thay thế một nguyên tử hydro trong vòng benzen. Ví dụ: phản ứng thế brom với benzen tạo ra brombenzen.

2. Phản ứng thế nitro: Trong phản ứng này, một nhóm nitro (-NO2) thay thế một nguyên tử hydro trong vòng benzen. Ví dụ: phản ứng thế nitro với benzen tạo ra nitrobenzen.

3. Phản ứng thế alkyl: Trong phản ứng này, một nhóm alkyl (CH3, C2H5, ...) thay thế một nguyên tử hydro trong vòng benzen. Ví dụ: phản ứng thế metyl với benzen tạo ra toluen.

4. Phản ứng thế acyl: Trong phản ứng này, một nhóm acyl (RCO-) thay thế một nguyên tử hydro trong vòng benzen. Ví dụ: phản ứng thế acyl với benzen tạo ra acetophenone.

Các phản ứng thế hydrocarbon thơm có thể được điều chỉnh bằng việc sử dụng các chất xúc tác, điều kiện phản ứng và nhiệt độ khác nhau.