“Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Thạch Lan, cốt truyện nhẹ nhàng, khung cảnh làng quê gần gũi nhưng người đọc vẫn cảm nhận được những cái độc đáo, mới lạ mà nhà văn Thạch Lam mang đến, đó chính là hương vị của con người, của tình người. Những tình cảm ngỡ như đơn sơ, giản dị nhưng lại vô cùng thầm kín, có sức lay động mạnh mẽ đến tâm thức, trái tim của người đọc, người nghe.

Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” viết về nhân vật Thanh thông qua một lần trở về quê hương, thăm bà, gặp lại những người anh luôn yêu thương, tôn trọng. Truyện ngắn còn là một khung cảnh đơn sơ, giản dị nhưng đầy chất thơ, thấm đượm hương vị của tình người. Thanh vốn mồ côi cha mẹ từ nhỏ, người thân yêu duy nhất của Thanh đó là bà, tuổi thơ của Thanh là một cuộc sống vất vả nhưng luôn tràn đầy hơi ấm, tình yêu, sự chở che của người bà. Do đó, với chàng thanh niên ấy mà nói, người bà vừa là người cha, người mẹ, cũng là người thân duy nhất của anh. Tình yêu gia đình được tác giả gửi gắm qua tình cảm bà cháu sâu sắc. 

Thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay cũng sẽ đồng cảm với nhân vật Thanh. Đọc từng dòng miêu tả mà ta có thể cảm nhận được tình cảm gia đình của Thanh. Ai trong hoàn cảnh của Thanh cũng sẽ nhớ mong, chờ đợi ngày được về thăm bà sau khoảng thời gian dài xa cách. Nhất là những bạn trẻ khi có những lần đầu tiên rời xa vòng tay cha mẹ gia đình. Người trẻ hiện nay cũng không hề thiếu đi những cảm xúc sâu sắc dành cho gia đình như nhân vật Thanh.
Thêm nữa, qua những dòng đầu tiên của tác phẩm thôi nhưng chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy ở Thanh một tình yêu quê hương da diết, một thứ tình cảm gắn bó thiêng liêng với ngôi nhà, mà trên tất cả là với người bà mà anh rất mực yêu thương, kính trọng. Vì vậy mà mỗi lần về thăm quê, Thanh không tránh khỏi cảm giác bồi hồi, mừng rỡ, đó là thứ tình cảm của một người con xa quê khi được trở về nơi mái nhà thân yêu, nơi quê hương mình được sinh ra, được lớn lên “…Khi Thanh từ giã cái bức nóng của phố xã, bước chân vào ngôi nhà mát rượi của bà, gặp lại những gì thương mến sau hai năm xa cách. Sự chăm sóc ân cần của bà, hương ngọc lan dịu ngọt phảng phất đâu đây đem đến chàng sự nhẹ nhõm….” Đó là sự nhẹ nhõm của tâm hồn con người luôn yêu quê, hướng về quê hương.
Ai ai trong đời sống này cũng đều có một quê hương. Quê hương chính là nơi sinh ra và lớn lên, hay là nơi mà ta đã được gắn bó sâu nặng, nơi đó gắn với những kỷ niệm của tuổi thơ như rất đỗi chân thành và mộc mạc biết bao nhiêu. Và cho dù đi đến một nơi phồn hoa đẹp đẽ hơn thì ta cũng không nguôi nhớ về quê hương xưa cũ của ta. Quê hương dường như cũng đã gắn với những con người, những gương mặt mà đi đâu cũng nhớ về quê hương của mình.
Ở mỗi một lứa tuổi thì tình yêu quê hương như cũng được thể hiện khác. Còn các bạn trẻ thì hãy học tập tốt, nghe lời cha mẹ giúp đỡ những người xung quanh cũng là một điều thể hiện lòng yêu nước và tình yêu gia đình.