Sơ đồ đánh giặc Nguyên - Mông (còn được gọi là sơ đồ đánh Nguyên Mông) là một biểu đồ được sử dụng để mô tả chiến thuật quân sự của quân đội Việt Nam dưới thời Lý - Trần trong việc đối phó với quân đội xâm lược từ phía Bắc của các triều đại Nguyên và Mông.

Sơ đồ này có thể được trình bày như sau:

1. Chiến lược phòng thủ tại biên giới Bắc: Quân đội Việt Nam đã xây dựng một hệ thống phòng thủ chặt chẽ tại các khu vực biên giới Bắc, bao gồm việc xây dựng các cứ điểm, tháp chờ, và hệ thống pháo đài để chống lại sự tấn công của quân đội Nguyên - Mông.

2. Chiến lược chiến đấu đánh lạc hậu: Thay vì tiến hành chiến đấu mở rộng, quân đội Việt Nam thường sử dụng chiến lược chiến đấu đánh lạc hậu, tập trung vào việc gây thiệt hại cho quân địch thông qua các cuộc tấn công bất ngờ và cuộc xâm nhập sâu vào lãnh thổ của quân địch.

3. Sử dụng địa hình và môi trường: Quân đội Việt Nam đã tận dụng sự đa dạng của địa hình và môi trường tự nhiên để tạo ra những ưu thế chiến lược, bao gồm việc sử dụng rừng rậm, sông ngòi và các dãy núi để che giấu và tấn công quân địch.

4. Chiến lược lẻn vào chiến pháp: Một phần quan trọng của sơ đồ này là việc sử dụng chiến lược lẻn vào chiến pháp, trong đó quân đội Việt Nam đã sử dụng các trận đánh lạc hậu và cuộc tấn công bất ngờ để tấn công quân địch từ phía sau hoặc từ các khu vực khó tiếp cận.

5. Hợp tác dân quân: Quân đội Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ với dân quân và dân tộc địa phương, sử dụng kiến thức địa phương và sự quen thuộc với môi trường để tạo ra những chiến lược hiệu quả trong việc chống lại quân địch.