Câu 1. Xác định thể loại của văn bản.

• Thể loại: Văn bản này thuộc thể loại thư.
• Chứng minh: Dựa vào cách thức trình bày, nội dung giao tiếp giữa người viết (Nguyễn Trãi) và người nhận (thủ quan thành Điều Điêu), ta thấy đây là một bức thư với mục đích khuyên giải, động viên.

Câu 2. Theo Nguyễn Trãi, nguyên nhân nào khiến cho các thủ quan thành Điều Điêu trở lại quê Minh lừng với đất nước, nhân dân?

• Nguyên nhân: Theo Nguyễn Trãi, các thủ quan thành Điều Điêu trở lại quê hương là do họ đã nhận thức được lỗi lầm của mình, hối hận và muốn chuộc lại lỗi lầm. Điều này được thể hiện qua câu: "Qua đời lại về quê cũ, cao chọc chắt đã mới".
• Giải thích: Câu này có nghĩa là khi đã trải qua những sai lầm, họ nhận ra giá trị của quê hương và muốn quay về để làm lại từ đầu, phục vụ đất nước.

Câu 3. Việc sử dụng lí lẽ văn chứng của Nguyễn Trãi trong văn bản đã được hiệu quả thế nào?

• Hiệu quả: Việc sử dụng lí lẽ và văn chứng đã giúp Nguyễn Trãi thuyết phục được người đọc một cách hiệu quả.
  • Lí lẽ: Ông đã sử dụng những câu nói có tính chất khái quát, sâu sắc như "Qua đời lại về quê cũ, cao chọc chắt đã mới" để làm cơ sở cho luận điểm của mình.
  • Văn chứng: Ông đã dẫn chứng từ những sự kiện lịch sử, những câu chuyện cổ tích để làm rõ hơn cho vấn đề mình đang bàn luận.
• Mục đích: Nhờ đó, bức thư không chỉ mang tính khuyên giải mà còn có giá trị giáo dục sâu sắc.

Câu 4. Nhận xét về tài năng và đức độ của Nguyễn Trãi thể hiện qua văn bản.

• Tài năng:
  • Ngôn ngữ: Ngôn ngữ của Nguyễn Trãi trong bức thư rất giản dị, dễ hiểu nhưng lại vô cùng sâu sắc, giàu hình ảnh.
  • Lập luận: Ông có khả năng lập luận chặt chẽ, đưa ra những dẫn chứng thuyết phục.
  • Biểu cảm: Tình cảm của ông đối với đất nước, đối với nhân dân được thể hiện một cách chân thành, sâu sắc.
• Đức độ:
  • Nhân hậu: Nguyễn Trãi là một người nhân hậu, luôn sẵn sàng tha thứ cho lỗi lầm của người khác.
  • Trung thành: Ông luôn đặt lợi ích của đất nước lên trên hết.
  • Khiêm tốn: Dù là một người có tài năng và địa vị, ông vẫn luôn giữ thái độ khiêm tốn.

Câu 5. Trình bày Nguyễn Trãi viết thư cho thủ quan thành Điều Điêu, anh hãy rút ra bài học gì từ cách ứng xử đối với những người mắc sai lầm trong cuộc sống hôm nay.

• Bài học:
  • Sự khoan dung: Chúng ta cần có thái độ khoan dung với những người mắc sai lầm, tạo điều kiện cho họ sửa chữa lỗi lầm.
  • Niềm tin: Chúng ta cần có niềm tin vào khả năng cải thiện của con người.
  • Tấm gương: Chúng ta cần làm tấm gương để người khác noi theo, bằng những hành động tốt đẹp của mình.

Bài học rút ra:

Qua bức thư của Nguyễn Trãi, chúng ta học được rằng sự khoan dung, niềm tin và tấm gương tốt là những yếu tố quan trọng để giúp con người vượt qua khó khăn, sửa chữa lỗi lầm và trở thành người tốt hơn.