Bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh là một tác phẩm đặc sắc thể hiện tình yêu thiên nhiên và tâm hồn nghệ sĩ của Bác trong hoàn cảnh chiến tranh gian khổ. Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh thiên nhiên đêm khuya ở núi rừng Việt Bắc với âm thanh tiếng suối trong như tiếng hát xa và ánh trăng sáng chiếu rọi cảnh vật. Những hình ảnh này không chỉ mang vẻ đẹp tĩnh lặng và hùng vĩ của núi rừng mà còn gợi lên sự yên bình, thoát tục giữa bối cảnh chiến tranh căng thẳng. Cách so sánh tiếng suối với tiếng hát làm nổi bật sự tinh tế trong cảm nhận của Bác, người tìm thấy sự hài hòa và thi vị ngay trong cảnh thiên nhiên hoang sơ. Ánh trăng trong bài thơ được mô tả với vẻ dịu dàng, sáng tỏ, không chỉ soi sáng cảnh vật mà còn chiếu sáng cả tâm hồn người chiến sĩ. Tuy nhiên, bên dưới vẻ đẹp thiên nhiên ấy, Bác vẫn không ngừng trăn trở về vận mệnh đất nước. Điều này thể hiện rõ qua hai câu cuối: "Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà." Hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ vừa mang nét đẹp thơ mộng, vừa phản chiếu tinh thần yêu nước và sự tận tụy của Hồ Chí Minh đối với dân tộc.