Ngày xưa, ở một làng quê nghèo có hai vợ chồng già không có con. Một hôm, bà lão ra đồng thấy một vết chân to, liền đặt chân vào và có mang. Mấy tháng sau, bà sinh ra một cậu bé khôi ngô. Cậu bé lớn rất nhanh và lạ thường.
Khi giặc Ân xâm lược nước ta, cậu bé bỗng dưng cất tiếng nói, xin ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt để đi đánh giặc. Nhờ sự giúp đỡ của dân làng, cậu bé được trang bị đầy đủ vũ khí và cưỡi ngựa sắt lên đường.
Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai thành tráng sĩ oai phong lẫm liệt. Tráng sĩ đánh giặc rất hay, giặc tan vỡ tan tác. Roi sắt gãy, Gióng nhổ những cây tre bên đường đánh giặc. Cuối cùng, giặc tan vỡ hoàn toàn.
Gióng đánh giặc xong, cởi bỏ áo giáp sắt, rồi cưỡi ngựa bay lên trời. Ngựa sắt để lại những dấu chân rất to, trở thành những hồ ao. Để tưởng nhớ công ơn của Gióng, nhân dân lập đền thờ và hàng năm mở hội làng để tưởng niệm.
Các sự kiện chính:
Vợ chồng già sinh con: Một điều kỳ diệu xảy ra khi người vợ đặt chân vào vết chân lớn trên đồng.
Cậu bé lớn nhanh như thổi: Cậu bé lớn nhanh lạ thường và có sức mạnh phi thường.
Giặc Ân xâm lược: Giặc Ân đến xâm phạm bờ cõi nước ta.
Gióng xin vũ khí: Cậu bé bỗng dưng biết nói và xin vũ khí để đánh giặc.
Gióng đánh giặc: Tráng sĩ Gióng đánh bại giặc Ân, bảo vệ đất nước.
Gióng bay về trời: Sau khi đánh thắng giặc, Gióng cởi bỏ vũ khí và bay về trời.