1. Tóm tắt các sự kiện chính trong văn bản trên.

• Đỉnh cao danh tiếng của Đăm Săn: Sau khi chiến thắng Mtao Mxây, danh tiếng của Đăm Săn vang xa khắp mọi miền.
• Tiệc mừng chiến thắng: Một lễ hội lớn được tổ chức để ăn mừng chiến thắng, với sự tham gia của đông đảo người dân.
• Miêu tả về Đăm Săn: Đoạn văn miêu tả chi tiết về ngoại hình mạnh mẽ, sức mạnh phi thường và khí chất của Đăm Săn.

2. Đăm Săn đã gặp khó khăn gì vào thời điểm cuối cuộc giao chiến với Mtao Mxây? Nhờ đâu mà chàng vượt qua được khó khăn ấy để giành chiến thắng?  

• Khó khăn: Trong quá trình chiến đấu, Đăm Săn đã gặp phải sự kháng cự quyết liệt từ Mtao Mxây.
• Nguyên nhân chiến thắng: Nhờ sức mạnh phi thường, vũ khí lợi hại và sự giúp đỡ của thần linh, Đăm Săn đã đánh bại được Mtao Mxây.

3. Đăm Săn và Mtao Mxây đều là những tù trưởng tài giỏi, nhưng văn bản trên đã cho thấy, người xứng đáng được xem là anh hùng của cộng đồng chỉ có thể là Đăm Săn. Hãy so sánh hai nhân vật để làm rõ điều đó.  

• Đăm Săn:

  • Sức mạnh phi thường, vũ khí thần thánh.
  • Được thần linh giúp đỡ.
  • Có khí chất của một người anh hùng, được dân làng kính trọng.

• Mtao Mxây:

  • Mạnh mẽ nhưng không bằng Đăm Săn.
  • Thiếu sự giúp đỡ của thần linh.
  • Bị đánh bại và thất bại.

• Kết luận: Đăm Săn xứng đáng là anh hùng hơn vì chàng đại diện cho sức mạnh, sự chính nghĩa và được thần linh bảo hộ. Mtao Mxây dù mạnh mẽ nhưng lại đại diện cho cái ác và bị đánh bại.

4. Trong sử thi, lời nói của nhân vật thường góp phần quan trọng trong việc thể hiện tính cách, vị thế xã hội của mình. Hãy chọn và phân tích một số lời thoại thần trới sứng tạo của Đăm Săn trong văn bản trên để làm rõ điều đó.  

• Phân tích: Các lời thoại của Đăm Săn thường ngắn gọn, súc tích nhưng hàm ý sâu sắc, thể hiện sự tự tin, mạnh mẽ và khí phách của một người anh hùng. Ví dụ: "Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng ống bể, sức chàng ngang sức voi đực...". Những câu nói này không chỉ miêu tả ngoại hình mà còn thể hiện sức mạnh phi thường của chàng.

5.

• a. Tác dụng của lối nói quá và cách ví von trong văn bản; nhận xét về ngôn ngữ sử thi:
  • Lối nói quá và cách ví von giúp làm nổi bật hình ảnh nhân vật, sự kiện, tạo ấn tượng mạnh cho người đọc.
  • Ngôn ngữ sử thi giàu hình ảnh, giàu chất thơ, sử dụng nhiều từ láy, thành ngữ, câu rút gọn.
• b. Cụm từ "bà con xem..." trong văn bản trên là lời của ai hưởng đến ai? Theo bạn, việc sử dụng những cụm từ như thế trong văn bản sử thi có tác dụng gì?
  • Cụm từ này thường được nhân vật chính sử dụng để khẳng định sức mạnh của mình trước đám đông.
  • Việc sử dụng những cụm từ như vậy tạo ra không khí hồi hộp, kịch tính và tăng tính hấp dẫn cho câu chuyện.

6. Cảnh tiệc tùng và hình ảnh Đăm Săn ở nửa sau của văn bản gọi cho bạn suy nghĩ gì về phong tục và không khí hội hè của người Ê-đê?

• Cảnh tiệc tùng thể hiện tinh thần cộng đồng, sự đoàn kết và lòng biết ơn của người Ê-đê đối với vị anh hùng của mình.
• Hình ảnh Đăm Săn trong bữa tiệc cho thấy vị thế của chàng trong cộng đồng.

7. Có người cho rằng văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây có đủ yếu tố của truyện, kịch và thơ. Cho biết ý kiến của bạn về nhận định trên.  

• Đồng ý:
  • Truyện: Có cốt truyện rõ ràng, nhân vật đặc sắc, diễn biến câu chuyện hấp dẫn.
  • Kịch: Có đối thoại, hành động, xung đột.
  • Thơ: Ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu chất thơ, sử dụng nhiều biện pháp tu từ.
• Kết luận: Văn bản kết hợp hài hòa giữa các yếu tố truyện, kịch và thơ, tạo nên một tác phẩm văn học dân gian đặc sắc.