Trước và sau Cách mạng Tư sản Pháp (1789), thể chế chính trị của Pháp đã trải qua những biến đổi sâu sắc. Dưới đây là sự trình bày về thể chế chính trị ở hai thời kỳ này:

### 1. Trước Cách mạng Tư sản Pháp

- **Chế độ quân chủ chuyên chế**: Trước khi xảy ra cách mạng, Pháp dưới sự trị vì của Vua Louis XVI là một thể chế quân chủ chuyên chế. Vua là người nắm quyền tối cao, quyết định mọi vấn đề chính trị, hành pháp và quân sự mà không cần sự đồng ý của bất kỳ cơ quan nào khác.

- **Tầng lớp xã hội**: Xã hội Pháp thời kỳ này được chia thành ba tầng lớp (khối đẳng cấp):
+ **Tầng lớp quý tộc (Noble)**: Nắm nhiều quyền lực và ưu đãi, thường không bị đánh thuế.
+ **Tầng lớp giáo sĩ (Clergy)**: Bao gồm các thành viên của Nhà thờ, cũng được hưởng nhiều quyền lợi riêng.
+ **Tầng lớp bình dân (Commoners)**: Gồm đại đa số dân chúng, phải chịu nhiều thuế và áp lực từ các tầng lớp trên.

- **Khủng hoảng kinh tế**: Vào những năm 1780, Pháp đối diện với khủng hoảng tài chính nặng nề do các cuộc chiến tranh tốn kém và chính sách tài chính kém hiệu quả. Điều này đã dẫn đến sự bất mãn ngày càng tăng trong dân chúng và các tầng lớp bình dân.

### 2. Sau Cách mạng Tư sản Pháp

- **Thành lập Cộng hòa**: Sau khi Cách mạng Tư sản bùng nổ, chế độ quân chủ bị lật đổ và Cộng hòa Pháp ra đời. Cách mạng đã đánh dấu sự chuyển đổi từ chế độ quân chủ chuyên chế sang chế độ cộng hòa với các cơ quan đại diện và quyền bầu cử.

- **Tuyên ngôn Nhân quyền và Công dân**: Một trong những thành tựu quan trọng của cách mạng là việc ban hành Tuyên ngôn Nhân quyền và Công dân (1789), khẳng định quyền tự do, bình đẳng và quyền của cá nhân. Điều này đã đặt nền tảng cho các nguyên tắc dân chủ trong nhà nước.

- **Hệ thống chính trị biến động**: Sau cách mạng, Pháp trải qua nhiều thay đổi chính trị với các hình thức chính quyền khác nhau như:
+ **Cộng hòa đầu tiên** (1789-1792): Thời kỳ đầu của Cộng hòa với Hội đồng Lập pháp.
+ **Cách mạng khủng bố** (1793-1794): Dưới quyền lãnh đạo của Robespierre và Jacobins, chính quyền trở nên cực đoan.
+ **Thời kỳ Đốc chính** (1795-1799): Một chính phủ ổn định nhưng không hiệu quả.
+ **Napoleon và đế chế**: Cuối cùng, Napoleon Bonaparte đã thiết lập chế độ Đế chế (1804), kết thúc thời kỳ cách mạng.

### Kết luận

Cách mạng Tư sản Pháp đã mang lại những thay đổi lớn lao trong thể chế chính trị, từ quân chủ chuyên chế sang nền cộng hòa với các nguyên tắc dân chủ và quyền con người. Tuy nhiên, quá trình này cũng chứng kiến nhiều biến động và thách thức, từ các cuộc khủng hoảng chính trị cho đến sự ra đời của các chế độ độc tài.