Tình hình chính trị Thăng Long (Hà Nội ngày nay) từ thời Mạc đến thời Tây Sơn trải qua nhiều biến động, phản ánh sự đấu tranh giữa các thế lực phong kiến, xung đột nội bộ và sự thay đổi quyền lực.

### Thời Mạc (1527-1677)
- **Sự xuất hiện của triều đại Mạc**: Năm 1527, các tướng lĩnh Lê là Mạc Đĩnh Chi và Mạc Đăng Dung lật đổ triều Lê, lập ra triều Mạc. Triều Mạc đóng đô tại Thăng Long và thực hiện nhiều chính sách cải cách.
- **Xung đột với triều Lê trung ương**: Tuy nhiên, triều đại này luôn phải đối mặt với sự kháng cự từ những người trung thành với triều Lê. Xung đột giữa hai triều đình này đã kéo dài suốt hơn 100 năm, dẫn đến nhiều cuộc chiến tranh, gây bất ổn cho vùng đất này.
- **Suy yếu và kết thúc**: Đến cuối thế kỷ 16, triều Mạc bắt đầu suy yếu do những cuộc khởi nghĩa và sự lớn mạnh của các thế lực khác như Trịnh và Nguyễn. Năm 1677, triều Mạc bị đánh bại hoàn toàn.

### Thời Trịnh-Nguyễn (1545-1789)
- **Sự chia rẽ**: Sau khi triều Mạc suy yếu, quyền lực chính trị ở Bắc Hà bị phân chia giữa hai họ Trịnh và Nguyễn. Họ Trịnh nắm quyền kiểm soát Thăng Long, trong khi họ Nguyễn chiếm giữ các vùng phía nam.
- **Chế độ phong kiến phân quyền**: Họ Trịnh thiết lập chế độ phong kiến tương đối ổn định tại Thăng Long, nhưng cũng phải đối mặt với nhiều cuộc khởi nghĩa và nỗi lo về sự nổi dậy từ các lãnh chúa địa phương.
- **Mâu thuẫn lâu dài**: Mâu thuẫn giữa họ Trịnh và họ Nguyễn kéo dài, trở thành cuộc chiến tranh xâm lược lẫn nhau, làm cho tình hình chính trị khu vực thêm phức tạp và bất ổn.

### Thời Tây Sơn (1771-1802)
- **Khởi nghĩa Tây Sơn**: Từ cuối thế kỷ 18, phong trào kháng chiến Tây Sơn do Nguyễn Huệ lãnh đạo nổi lên nhằm chống lại các thế lực phong kiến như Trịnh và Nguyễn. Khởi nghĩa này đã tìm cách thống nhất đất nước và giải phóng nhân dân khỏi ách thống trị phong kiến.
- **Chiếm Thăng Long**: Năm 1786, quân Tây Sơn đã đánh bại quân Trịnh và chiếm Thăng Long, biến nơi này thành trung tâm của quyền lực mới. Tây Sơn thực hiện nhiều cải cách để khôi phục kinh tế và thúc đẩy sự phát triển xã hội.
- **Kết thúc triều đại**: Tuy nhiên, triều đại Tây Sơn không giữ được lâu dài. Năm 1802, Nguyễn Ánh (sau này là Gia Long) đánh bại quân Tây Sơn, thống nhất đất nước và thành lập triều Nguyễn, đánh dấu một thời kỳ mới trong lịch sử Việt Nam.

### Kết luận
Tình hình chính trị Thăng Long từ thời Mạc đến thời Tây Sơn cho thấy sự tranh giành quyền lực giữa các thế lực phong kiến, với nhiều biến động, xung đột và khởi nghĩa. Những sự kiện này không chỉ ảnh hưởng đến Thăng Long mà còn để lại dấu ấn lớn trong lịch sử dân tộc Việt Nam.