Giải thích vì sao nhóm máu O là nhóm chuyên cho, AB là nhóm chuyên nhận:

• Nhóm máu O: Hồng cầu không có kháng nguyên A và B, nhưng huyết tương có cả kháng thể Anti-A và Anti-B. Vì vậy, nhóm máu O có thể cho tất cả các nhóm máu khác, vì hồng cầu O không bị kết dính bởi kháng thể trong huyết tương của người nhận.

• Nhóm máu AB: Hồng cầu có cả kháng nguyên A và B, nhưng huyết tương không có kháng thể Anti-A và Anti-B. Vì vậy, nhóm máu AB có thể nhận máu từ tất cả các nhóm máu khác, vì huyết tương AB không có kháng thể nào để kết dính hồng cầu của người cho.

Bệnh nhân mất máu quá nhiều, cần chuyền máu ngay, không qua khử máu, bác sĩ quyết định chuyền nhóm máu nào? Tại sao?

Trong trường hợp khẩn cấp, khi không có thời gian để thực hiện xét nghiệm nhóm máu đầy đủ, bác sĩ sẽ quyết định truyền nhóm máu O. Vì hồng cầu nhóm máu O không có kháng nguyên A và B nên sẽ không gây kết dính với kháng thể trong huyết tương của bệnh nhân, bất kể bệnh nhân thuộc nhóm máu nào.

Trong thực tế có nên làm như vậy không? Giải thích.

Tuy nhóm O được coi là "nhóm máu chuyên cho", việc truyền máu O cho các nhóm máu khác vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định, do huyết tương của nhóm máu O chứa kháng thể Anti-A và Anti-B. Những kháng thể này có thể tấn công hồng cầu của bệnh nhân (nếu bệnh nhân không thuộc nhóm máu O), gây ra phản ứng truyền máu, mặc dù thường nhẹ.

Trong thực tế, việc truyền máu O cho các nhóm máu khác chỉ được thực hiện trong trường hợp khẩn cấp, khi không còn lựa chọn nào khác. Ngay khi có thể, bác sĩ cần xác định nhóm máu của bệnh nhân để truyền máu cùng nhóm, đảm bảo an toàn tối đa. Việc truyền máu khác nhóm chỉ nên được thực hiện sau khi đã tiến hành các biện pháp khử bỏ kháng thể trong huyết tương, hoặc truyền khối hồng cầu đã được rửa. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ phản ứng truyền máu và đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Nhóm máu O:

• Đặc điểm: Không có kháng nguyên A và B trên hồng cầu, nhưng trong huyết tương lại có cả kháng thể A và B.
• Vì sao là nhóm máu chuyên cho: Do không có kháng nguyên A và B trên hồng cầu, khi truyền máu O cho các nhóm máu khác, kháng thể của người nhận sẽ không nhận biết và tấn công hồng cầu của người cho, do đó máu O có thể truyền cho tất cả các nhóm máu khác.

Nhóm máu AB:

• Đặc điểm: Có cả kháng nguyên A và B trên hồng cầu, nhưng trong huyết tương lại không có kháng thể A và B.
• Vì sao là nhóm máu chuyên nhận: Do không có kháng thể trong huyết tương, máu AB có thể nhận được máu từ tất cả các nhóm máu khác mà không bị kết dính.

Nếu một bệnh nhân bị mất máu quá nhiều, cần phải truyền máu ngay, không qua khử máu, bác sĩ sẽ ưu tiên truyền nhóm máu O+ (hoặc O- nếu xác định được Rh của bệnh nhân).

• Lý do: Nhóm máu O là nhóm máu chuyên cho, có thể truyền cho hầu hết các nhóm máu khác mà không gây ra phản ứng truyền máu. Trong trường hợp cấp cứu, việc xác định chính xác nhóm máu của người nhận có thể mất thời gian, vì vậy truyền máu O+ là lựa chọn an toàn nhất.

Trong thực tế, có nên làm như vậy không?

• Ưu điểm:
  • Truyền máu O+ nhanh chóng, giúp cứu sống bệnh nhân trong trường hợp khẩn cấp.
  • Máu O+ thường có sẵn trong ngân hàng máu.
• Nhược điểm:
  • Nếu bệnh nhân có nhóm máu khác, việc truyền máu O+ có thể gây ra phản ứng truyền máu, mặc dù nguy cơ này thấp hơn so với việc không truyền máu.
  • Việc truyền máu O+ liên tục có thể gây ra các biến chứng khác.

Nhóm máu O là nhóm chuyên cho vì hồng cầu của nhóm máu O không chứa kháng nguyên A hoặc B. Do đó, khi truyền máu O cho người có nhóm máu khác, không có kháng nguyên nào trên hồng cầu của máu O bị kháng thể trong huyết tương của người nhận tấn công, tránh được hiện tượng ngưng kết hồng cầu12.

Nhóm máu AB là nhóm chuyên nhận vì hồng cầu của nhóm máu AB có cả kháng nguyên A và B, nhưng huyết tương của nhóm máu AB không chứa kháng thể chống A hoặc B. Do đó, người có nhóm máu AB có thể nhận máu từ tất cả các nhóm máu khác mà không bị ngưng kết hồng cầu12.

Giả sử một bệnh nhân bị mất máu quá nhiều và cần phải truyền máu ngay lập tức, bác sĩ thường quyết định truyền nhóm máu O (thường là O-) vì nhóm máu này được coi là “người cho phổ quát” và có thể truyền cho tất cả các nhóm máu khác mà không gây ra phản ứng ngưng kết12.

Trong thực tế, việc truyền máu không qua khử máu (xét nghiệm và kiểm tra kỹ lưỡng) là rất nguy hiểm và không được khuyến khích. Mặc dù nhóm máu O- có thể truyền cho tất cả các nhóm máu khác, nhưng việc truyền máu cần phải được thực hiện cẩn thận để tránh các phản ứng miễn dịch và các bệnh lây truyền qua đường máu. Do đó, trong thực tế, máu cần phải được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi truyền để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân12.

Nếu bạn có thêm câu hỏi nào khác hoặc cần giải thích chi tiết hơn, hãy cho mình biết nhé!

1: Vinmec 2: Vinmec