Câu 1. Chỉ ra biện pháp tu từ (BPTT) và nêu tác dụng của BPTT trong câu?

Biện pháp tu từ: Điệp ngữ.

• Ví dụ: "Nhớ nước đau lòng con quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng cái gia gia."
• Tác dụng: Điệp ngữ "quốc quốc" và "gia gia" nhấn mạnh nỗi nhớ quê hương, gia đình da diết của tác giả. Những âm thanh lặp đi lặp lại tạo nên sự da diết, bồi hồi, thể hiện nỗi lòng đau đớn của tác giả khi xa quê.

Câu 2. Tình cảm của tác giả được thể hiện rõ nhất trong bài thơ đó là gì?

Tình cảm của tác giả thể hiện trong bài thơ là nỗi nhớ quê hương và nỗi buồn da diết về cuộc sống xa quê. Dù đang đứng trước một cảnh thiên nhiên đẹp đẽ, tác giả vẫn không thể quên đi hình bóng của quê hương, của những người thân yêu. Cảm giác tâm trạng cô đơn, bơ vơ trước sự mênh mông của trời đất, vắng vẻ không một bóng người càng làm nổi bật nỗi nhớ quê hương, nỗi thương nhớ đong đầy trong lòng.

Câu 3. Nêu khái quát nội dung chính của bài thơ?

Bài thơ "Qua đèo Ngang" miêu tả một cảnh vật thiên nhiên tĩnh lặng, vắng vẻ và một cuộc sống đơn sơ, nghèo nàn trên đèo Ngang. Trong không gian đó, tác giả bộc lộ nỗi nhớ quê hương, thương nhớ gia đình, đất nước. Bài thơ thể hiện tâm trạng cô đơn, buồn bã, và sự chia ly sâu sắc với quê hương trong cuộc hành trình xa nhà.

Câu 4. Bức tranh thiên nhiên và con người được miêu tả như thế nào trong bài thơ? Qua bức tranh đó tác giả bộc lộ tâm trạng gì?

• Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ là một cảnh vật hoang sơ, vắng vẻ, đơn độc: "Cỏ cây chen đá, lá chen hoa", "Lom khom dưới núi, tiều vài chú", "Lác đác bên sông, chợ mấy nhà". Thiên nhiên hiện lên với những nét đơn sơ, yên tĩnh, vắng vẻ, thể hiện sự hoang vắng, tĩnh lặng.
• Con người trong bài thơ xuất hiện rất ít, chỉ có vài tiều phu lom khom dưới núi, những ngôi nhà lác đác, vắng vẻ, như thể hiện sự cô đơn, thiếu vắng sự sống.
• Tâm trạng của tác giả qua bức tranh thiên nhiên là sự cô đơn, bơ vơ. Sự vắng vẻ của thiên nhiên làm nổi bật nỗi nhớ quê hương, đất nước và gia đình trong lòng tác giả.

Câu 5. Phân tích bài thơ "Qua đèo Ngang"?

Bài thơ "Qua đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan miêu tả một cảnh vật thiên nhiên hoang sơ, vắng vẻ và thể hiện tâm trạng buồn bã của tác giả. Đèo Ngang là nơi có cảnh vật đẹp, nhưng qua con mắt của tác giả, nơi này lại gợi lên cảm giác cô đơn, vắng vẻ. Tác giả sử dụng những từ ngữ như "lom khom", "lác đác", "mấy nhà" để miêu tả sự tĩnh lặng và nghèo nàn của cảnh vật.

Qua đó, tác giả thể hiện nỗi nhớ quê hương, đất nước. Hai câu "Nhớ nước đau lòng con quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng cái gia gia" không chỉ là nỗi nhớ quê hương, mà còn là nỗi thương gia đình, quê nhà đang xa cách. Cảm giác cô đơn, lạc lõng của tác giả còn được thể hiện qua việc tác giả dừng lại một lúc lâu để ngắm cảnh, "Dừng chân đứng lại trời, non, nước, một mảnh tình riêng ta với ta."

Tâm trạng của tác giả có sự kết hợp giữa niềm xót xa về quê hương và cảm giác không gian rộng lớn như đang bao trùm lấy tâm hồn mình, để rồi nỗi nhớ về đất nước càng trở nên sâu sắc hơn. Bài thơ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên, mà còn là một bức tranh tâm trạng của tác giả, thể hiện rõ sự giao thoa giữa cảnh vật và cảm xúc con người.