Quá trình khởi nghĩa giành chính quyền của nhân dân Quảng Nam trong Cách mạng tháng Tám năm 1945 diễn ra trong bối cảnh tình hình chính trị xã hội trong nước và quốc tế có nhiều biến chuyển. Dưới đây là diễn biến cụ thể và một số lý do khiến Quảng Nam trở thành một trong những tỉnh giành được chính quyền sớm nhất ở Việt Nam.

### Diễn biến quá trình khởi nghĩa:

1. **Tiền đề khởi nghĩa:**
- Trước tháng 8 năm 1945, tình hình chiến tranh thế giới thứ hai đang ở giai đoạn kết thúc, Nhật Bản bị suy yếu và các lực lượng Đồng minh đang tiến hành các chiến dịch quân sự mạnh mẽ.
- Tại Việt Nam, phong trào yêu nước và các tổ chức cách mạng, đặc biệt là Việt Minh, đã phát triển mạnh mẽ. Tâm tư nguyện vọng của nhân dân ngày càng hướng về độc lập, tự do.

2. **Phong trào khởi nghĩa:**
- Vào tháng 5 năm 1945, Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Quảng Nam được thành lập, chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa.
- Trong tháng 8, khi có thông tin về sự đầu hàng của Nhật Bản, các lực lượng cách mạng tại Quảng Nam khẩn trương hành động. Ngày 14 tháng 8 năm 1945, Ủy ban khởi nghĩa đã quyết định nổ ra khởi nghĩa giành chính quyền.
- Các lực lượng thanh niên cứu quốc, công nhân và nông dân đồng loạt tổ chức mít tinh, biểu tình, kêu gọi nhân dân tham gia khởi nghĩa.

3. **Chiếm đóng các cơ quan chính quyền:**
- Ngày 16 tháng 8 năm 1945, lực lượng cách mạng đã chiếm lĩnh trụ sở của các cơ quan chính quyền, đánh chiếm các yếu điểm của quân đội Nhật Bản và thực dân Pháp còn lại.
- Đến ngày 19 tháng 8, các cơ quan công quyền trong tỉnh đã được chuyển giao cho chính quyền cách mạng.

4. **Thành lập chính quyền:**
- Ngày 1 tháng 9 năm 1945, chính quyền cách mạng được chính thức công nhận và thành lập ở Quảng Nam. Cuộc khởi nghĩa thành công, nhân dân đã kiểm soát hoàn toàn tình hình và thiết lập chính quyền mới.

### Nguyên nhân Quảng Nam giành được chính quyền sớm nhất:

1. **Tình hình lúc bấy giờ:**
- Cuối thế chiến thứ hai, Nhật Bản đã đầu hàng, tạo điều kiện cho các lực lượng cách mạng nắm bắt thời cơ và thực hiện khởi nghĩa.
- Nhiều tỉnh thành khác ở miền Bắc và miền Trung cũng đang tích cực chuẩn bị, nhưng Quảng Nam với khí thế cách mạng cao đã nhanh chóng hành động.

2. **Sự chuẩn bị kỹ lưỡng:**
- Khu vực này có sự chuẩn bị tốt trước thời điểm khởi nghĩa, với sự lãnh đạo của Mặt trận Việt Minh và các lực lượng cách mạng được tổ chức chặt chẽ.
- Tinh thần đoàn kết trong quần chúng nhân dân cũng là một yếu tố quan trọng, họ đã sẵn sàng đứng lên đấu tranh đòi quyền lợi và tự do.

3. **Sự ủng hộ của quần chúng:**
- Nhân dân ở Quảng Nam đã thực sự đồng lòng và tự nguyện tham gia vào cuộc khởi nghĩa, từ nông dân cho đến thanh niên, tạo ra sức mạnh tổng hợp cho cuộc đấu tranh.

Tóm lại, quá trình khởi nghĩa giành chính quyền của nhân dân Quảng Nam vào năm 1945 là một minh chứng cho sự quyết tâm và ý chí cách mạng trong bối cảnh lịch sử đầy sôi động. Những yếu tố về tình hình chính trị, sự chuẩn bị và đoàn kết trong nhân dân đã giúp Quảng Nam giành được chính quyền sớm và thiết lập chính quyền cách mạng.