Câu 1. Nội dung khái quát của đoạn trích:

Đoạn trích phân tích phong cách nghệ thuật của Nguyễn Du trong việc xây dựng các nhân vật trong Truyện Kiều. Tác giả chỉ ra rằng Nguyễn Du dùng một cách kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn để khắc họa nhân vật. Những nhân vật phản diện, như Mã Giám Sinh, được vẽ rất xấu qua hình thức bên ngoài. Ngược lại, nhân vật chính diện như Thúy Kiều và Từ Hải được xây dựng rất đẹp và hoàn hảo, kết tinh của tài hoa và khí phách, thể hiện ước mơ lý tưởng về cái đẹp và sự tự do. Tuy nhiên, những nhân vật này không chỉ là những hình mẫu lý tưởng mà còn rất thực, gắn liền với đời sống con người, và chính điều này làm cho họ trở thành những hình tượng không thể phai mờ trong lòng độc giả.

Câu 2. Chỉ ra các lí lẽ và bằng chứng trong đoạn trích trên và nêu tác dụng:

• Lí lẽ 1: Nguyễn Du dùng ngòi bút hiện thực phê phán để dựng nhân vật phản diện.

  • Bằng chứng: Mã Giám Sinh có “mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao” nhưng là nhân vật phản diện, xấu xa trong truyện.
  • Tác dụng: Điều này thể hiện cách Nguyễn Du xây dựng nhân vật xấu qua những chi tiết ngược đời, cho thấy sự giả dối và nhục nhã của nhân vật.

• Lí lẽ 2: Nguyễn Du dùng ngòi bút vừa hiện thực vừa lãng mạn để xây dựng các nhân vật chính diện như Kim Trọng, Thúy Kiều, và Từ Hải.

  • Bằng chứng: Kim Trọng được vẽ là một nhân vật quý mến nhưng không phải là sự gửi gắm tâm sự của tác giả; còn Thúy Kiều và Từ Hải là những nhân vật mà Nguyễn Du gửi gắm hết tâm huyết và lý tưởng của mình.
  • Tác dụng: Tác giả làm nổi bật tính cách và phẩm chất của nhân vật chính, từ đó thể hiện tình cảm và sự ngưỡng mộ của Nguyễn Du đối với họ.

• Lí lẽ 3: Nguyễn Du vẽ Thúy Kiều và Từ Hải rất đẹp và hoàn hảo, nhưng không phải là những nhân vật lý tưởng vô lý.

  • Bằng chứng: Thúy Kiều được mô tả như “tiếng hạc bay qua”, “hoa trôi man mác”, “tay tiên gió tập mưa sa”, còn Từ Hải là “gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo”.
  • Tác dụng: Những hình ảnh này tạo ra một sự hòa quyện giữa lãng mạn và hiện thực, khiến cho nhân vật vừa mang vẻ đẹp lý tưởng, vừa mang tính thực tiễn, có thể chạm đến trái tim của người đọc.

Câu 3. Mục đích và thái độ của tác giả qua văn bản trên:

• Mục đích: Tác giả Xuân Diệu phân tích và làm rõ phong cách nghệ thuật của Nguyễn Du trong việc xây dựng nhân vật trong Truyện Kiều. Ông muốn khẳng định rằng Nguyễn Du không chỉ là nhà thơ thiên tài trong việc vẽ nên các nhân vật lý tưởng, mà còn rất thực tế trong cách thể hiện những khó khăn, sự bất lực trong cuộc sống của nhân vật.

• Thái độ: Thái độ của tác giả là sự trân trọng, ngưỡng mộ tài năng của Nguyễn Du. Xuân Diệu ca ngợi khả năng kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn trong việc khắc họa nhân vật, cũng như sự tinh tế, sâu sắc trong cách Nguyễn Du gửi gắm những hoài vọng và lý tưởng vào các nhân vật như Thúy Kiều và Từ Hải.