Cơ chế trao đổi khí ở phổi và tế bào diễn ra qua hai hình thức chính: trao đổi khí tại phổi (hay còn gọi là hô hấp phế nang) và trao đổi khí tại tế bào (sinh lý tế bào). Dưới đây là mô tả về cơ chế này:

### 1. Trao đổi khí ở phổi:
Trao đổi khí diễn ra trong các phế nang phổi, là những túi khí nhỏ nằm ở đầu cuối của phế quản.

- **Nguyên tắc tổ chức**: Các phế nang được bao bọc bởi một lớp mao mạch dày đặc, điều này cho phép khí dễ dàng khuếch tán qua màng phế nang và màng mao mạch.

- **Quá trình hô hấp**:
- Khi chúng ta hít vào, không khí giàu oxy đi vào phế nang.
- Oxy khuếch tán qua màng phế nang vào máu trong mao mạch, nơi nó gắn với huyết sắc tố trong hồng cầu.
- Ngược lại, CO2 trong máu khuếch tán vào phế nang để được thải ra ngoài khi thở ra.

- **Khuếch tán khí**: Quá trình hóa học này được thúc đẩy bởi sự chênh lệch nồng độ giữa oxy và CO2 giữa không khí trong phế nang và máu.

### 2. Trao đổi khí ở tế bào:
Trao đổi khí ở tế bào diễn ra trong các mô của cơ thể.

- **Nguyên tắc tổ chức**: Khi máu chứa oxy từ phổi đến các mô, oxy được giải phóng từ huyết sắc tố và khuếch tán vào tế bào.

- **Quá trình trao đổi**:
- Tế bào tiêu thụ oxy để thực hiện quá trình hô hấp tế bào (quá trình chuyển hóa để tạo năng lượng), sản phẩm của quá trình này là CO2.
- CO2 được sản xuất sẽ khuếch tán từ tế bào vào máu.

- **Máu chở CO2**: Sau khi nhận CO2 từ tế bào, máu sẽ trở về phổi để thải CO2 ra ngoài qua quá trình hô hấp.

### Kết luận:
Trao đổi khí giữa phổi và tế bào là một quá trình liên tục và cần thiết cho sự sống. Oxy cần thiết cho các tế bào để chuyển hóa thành năng lượng, và việc loại bỏ CO2 là rất quan trọng để duy trì cân bằng pH trong máu và cơ thể.