a. Bài học từ sự phát triển kinh tế Mỹ (1945-1950) cho Việt Nam:
Giai đoạn 1945-1950 chứng kiến sự phục hồi và phát triển thần kỳ của kinh tế Mỹ sau Thế chiến II. Mỹ không những không bị chiến tranh tàn phá mà còn hưởng lợi từ việc cung cấp vũ khí, hàng hóa cho các nước tham chiến. Từ sự phát triển này, Việt Nam có thể rút ra một số bài học quan trọng:
Tận dụng tối đa lợi thế hòa bình: Hòa bình, ổn định chính trị là điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế. Việt Nam cần tiếp tục duy trì môi trường hòa bình, ổn định để tập trung vào phát triển kinh tế.
Đầu tư vào khoa học công nghệ: Mỹ đã tận dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật để thúc đẩy sản xuất, nâng cao năng suất lao động. Việt Nam cần chú trọng đầu tư vào giáo dục, khoa học công nghệ, khuyến khích đổi mới sáng tạo để tạo ra động lực tăng trưởng mới.
Xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại: Hệ thống giao thông, năng lượng, thông tin liên lạc phát triển là nền tảng cho sự phát triển kinh tế. Việt Nam cần tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh và thu hút đầu tư.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, kỹ năng tốt là yếu tố then chốt cho sự phát triển kinh tế. Việt Nam cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.
Chính sách kinh tế vĩ mô ổn định: Chính phủ Mỹ đã thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô ổn định, kiểm soát lạm phát, tạo môi trường đầu tư thuận lợi. Việt Nam cần tiếp tục duy trì chính sách kinh tế vĩ mô ổn định, linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế.
Đa dạng hóa quan hệ kinh tế đối ngoại: Mỹ đã mở rộng quan hệ thương mại với nhiều quốc gia, tạo điều kiện cho xuất khẩu và thu hút đầu tư. Việt Nam cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
Chú trọng phát triển thị trường nội địa: Bên cạnh xuất khẩu, Mỹ cũng chú trọng phát triển thị trường nội địa, tạo ra sức cầu lớn cho nền kinh tế. Việt Nam cần phát triển thị trường nội địa, nâng cao sức mua của người dân.
b. Lý do kinh tế Mỹ không còn chiếm ưu thế tuyệt đối từ 1950-1991:
Mặc dù vẫn là một cường quốc kinh tế, nhưng từ 1950 đến 1991, ưu thế tuyệt đối của Mỹ đã bị suy giảm do nhiều yếu tố:
Sự trỗi dậy của các trung tâm kinh tế mới: Nhật Bản và Tây Âu đã phục hồi và phát triển mạnh mẽ sau chiến tranh, trở thành những đối thủ cạnh tranh đáng gờm của Mỹ. Đặc biệt, Nhật Bản với mô hình phát triển kinh tế dựa vào xuất khẩu đã tạo ra sức ép lớn lên nền kinh tế Mỹ.
Chiến tranh Lạnh và chi phí quân sự: Cuộc Chiến tranh Lạnh với Liên Xô đã khiến Mỹ phải chi một khoản ngân sách khổng lồ cho quân sự, ảnh hưởng đến đầu tư cho phát triển kinh tế dân sự.
Khủng hoảng kinh tế: Mỹ đã trải qua một số cuộc khủng hoảng kinh tế trong giai đoạn này, ví dụ như cuộc khủng hoảng dầu mỏ những năm 1970, làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Sự cạnh tranh từ các nước đang phát triển: Các nước đang phát triển, đặc biệt là các nước NICs (Newly Industrialized Countries - Các nước công nghiệp mới) ở châu Á, đã nổi lên với lực lượng lao động giá rẻ và khả năng sản xuất hàng hóa công nghiệp, cạnh tranh với Mỹ trên thị trường quốc tế.
Sự suy giảm sức cạnh tranh của một số ngành công nghiệp truyền thống: Một số ngành công nghiệp truyền thống của Mỹ, như công nghiệp ô tô, đã mất dần sức cạnh tranh so với các đối thủ nước ngoài.
Tóm lại, sự suy giảm ưu thế tuyệt đối của kinh tế Mỹ từ 1950 đến 1991 là một quá trình tất yếu trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động và sự trỗi dậy của các trung tâm kinh tế mới. Tuy nhiên, Mỹ vẫn duy trì vị thế là một trong những cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới.



 

1.