Vai trò của sự thoát hơi nước ở cây:
Động lực đầu trên của dòng mạch gỗ: Thoát hơi nước tạo ra một lực hút nước từ rễ lên thân, lá và các bộ phận khác của cây. Lực hút này được ví như một "máy bơm" tự nhiên, giúp vận chuyển nước và các chất khoáng hòa tan trong nước từ rễ lên trên cao, đến các tế bào lá để thực hiện quá trình quang hợp và các hoạt động sống khác.
Điều hòa nhiệt độ cho lá: Khi nước thoát ra khỏi lá dưới dạng hơi, nó mang theo một lượng nhiệt, giúp hạ nhiệt độ của lá, đặc biệt là vào những ngày nắng nóng. Điều này giúp bảo vệ lá khỏi bị cháy nắng và đảm bảo cho các quá trình sinh lý trong lá diễn ra bình thường.
Cung cấp CO2 cho quang hợp: Quá trình thoát hơi nước làm cho khí khổng (những lỗ nhỏ trên bề mặt lá) mở ra, tạo điều kiện cho khí CO2 từ không khí xâm nhập vào lá, cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp tạo chất hữu cơ.
Tạo độ cứng cho cây thân thảo: Lượng nước trong cây tạo ra áp suất trương nước, giúp các tế bào căng tròn, giữ cho thân và lá cây cứng cáp, không bị héo rũ. Đặc biệt quan trọng đối với các loài thực vật thân thảo.
Ý nghĩa của quá trình thoát hơi nước qua lá:
Từ những vai trò trên, ta có thể thấy ý nghĩa to lớn của quá trình thoát hơi nước qua lá đối với đời sống thực vật:
Đảm bảo sự vận chuyển nước và chất dinh dưỡng: Nếu không có thoát hơi nước, nước và các chất khoáng sẽ không được vận chuyển hiệu quả từ rễ lên các bộ phận trên mặt đất, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây.
Duy trì nhiệt độ ổn định cho lá: Thoát hơi nước giúp lá không bị quá nóng dưới ánh nắng mặt trời, bảo vệ các hệ thống enzyme và các quá trình sinh hóa trong lá.
Cung cấp nguyên liệu cho quang hợp: Thoát hơi nước gián tiếp cung cấp CO2 cho quá trình quang hợp, quá trình then chốt tạo ra chất hữu cơ nuôi sống cây.
Giúp cây thích nghi với môi trường: Khả năng điều chỉnh tốc độ thoát hơi nước giúp cây thích nghi với các điều kiện môi trường khác nhau, ví dụ như điều kiện khô hạn hay nắng nóng.