Đất nước ta có rất nhiều địa danh đẹp thế nhưng về đến Hà Nội thì không ai không đến với Hồ Gươm. Có thể nói Hồ Gươm không những đẹp mà còn có cả những huyền tích nói về lịch sử đấu tranh anh hùng bất khuất của nhân dân ta. Từ xưa cho đến tận bây giờ Hồ Gươm vẫn ở đó đẹp rạng ngời nét đẹp quê hương. Và không  biết bao nhiêu du khách nước ngoài đã đến đây để tận hưởng cái đẹp ấy.

Hồ Gươm đặc biệt ở chỗ là địa danh này gắn liền với những truyền thuyết, những câu chuyện trong lịch sử. Đặc biệt trong Hồ Gươm có một cụ rùa mà truyền thuyết để lại gọi là thần kim quy. Giặc Minh đô hộ nước ta, chúng gây ra nhiều bạo ngược, Lê Lợi dựng cờ tụ nghĩa tại Lam Sơn nhưng ban đầu yếu thế, lực mỏng nên thường bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết giặc.

Một người đánh cá tên là Lê Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt, nhìn kỹ hóa ra một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa, đem tra vào lưỡi gươm ở nhà Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là gươm thần. Từ khi có gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược.Một năm sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền chơi hồ Tả Vọng : Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm hoặc là Hồ gươm.

Đến với Hồ Gươm thì chúng ta có thể tận hưởng dược không gian cảnh vật thiên nhiên nơi đây. Nó mang một vẻ đẹp tuyệt vời và còn kèm theo cả dư ba của lịch sử nữa. Có lẽ ai khi đến đây cũng đều cảm thấy trong lòng mình nhớ đến sự tích Hồ Gươm năm xưa với người anh hùng Lê Lợi và chiếc gươm báu ấy. Hồ Gươm có cầu Thê Húc và đền Ngọc Sơn. Cầu chỉ có một đoạn ngắn nhưng lại là lối đi duy nhất để mỗi du khách đi vào đền Ngọc Sơn. Một chiếc cầu cong cong trông thật đẹp. Ở giữa hồ Gươm có tháp Rùa đứng một mình ở đó. được xây dựng trong khoảng từ giữa năm 1884 đến tháng 4 năm 1886, trên gò Rùa và chịu ảnh hưởng kiến trúc Pháp. Tháp hình chữ nhật. Tầng một: chiều dài 6,28 mét (của 2 mặt hướng Đông và Tây), mỗi mặt có 3 cửa. Chiều rộng 4,54 mét, mỗi mặt có 2 cửa. Các cửa đều được xây cuốn, đỉnh thuôn nhọn. Tầng hai: chiều dài 4,8 mét, rộng 3,64 mét và có kiến trúc giống như tầng một. Tầng ba: chiều dài 2,97 mét, rộng 1,9 mét. Tầng này chỉ mở một cửa hình tròn ở mặt phía Đông, đường kính 0,68 mét, phía trên cửa có 3 chữ Quy Sơn tháp (tháp Núi Rùa). Tầng đỉnh có nét giống một vọng lâu, vuông vức, mỗi bề 2 mét.

Đền Ngọc Sơn thì nằm ở phía Bắc hồ, xưa có tên là Tượng Nhĩ . Ngày xưa vua Lý Thái Tổ đặt tên là Ngọc Tượng khi dời đô ra Thăng. Đến thời nàh Trần thì lại đổi tên thành Ngọc Sơn. Một nhà từ thiện tên là Tín Trai đã lập ra đền Ngọc Sơn trên nền cung Thụy Khánh cũ (bị Lê Chiêu Thống cho người đốt năm 1787 để trả thù các chúa Trịnh). Đền Ngọc Sơn thờ thần Văn Xương là ngôi sao chủ việc văn chương khoa cử và thờ Trần Hưng Đạo. 
Ngoài ra còn những những di tích lịch sử khác cũng được đặt quanh hồ. Đó là Tháp Bút, Đài Nghiên, Tháp Hoà Phong, đền Bà Kiệu, nhà thủy Tạ, đền thờ vua Lê. Những di tích nhà thơ tháp bút ấy cho đến ngày nay đã được tu sửa khang trang vè đẹp đẽ hơn.

Đến với Hồ Gươm chúng ta không chỉ được ngập chìm trong những di tích, đắm mình vào không khí hơi thở của lịch sử cha ông mà chúng ta còn được chứng kiến những cảnh đẹp thiên nhiên cây cối quanh hồ. Đó là hình ảnh, màu xanh của những rặng liễu. Những chiếc ghế đá cũng được thiết kế đặt nơi đây để cho những du khách có thể nghỉ ngơi. Hồ Gươm ngập tràn trong sắc nước, trong màu xanh của cây cối nơi đây. Không những thế còn là âm thanh của những tiếng chim hót nghe vui tai nữa.

Cả con người nơi đây cũng đẹp. Nếu ai một lần đã đến đây thì không thể nào quên được những con người nhiệt tình, những cô bán hàng ngồi trên vỉa hè kiếm từng đồng một để trang trải cuộc sống, những bà lão, những đứa trẻ con ngồi trên ghế đá hóng mát và ngắm cảnh đẹp thiên nhiên Hồ Gươm lúc về đêm. Không những thế nơi đây còn có những cặp tình nhân cầm tay nhau đi dạo quanh hồ, những nhóm người mở nhạc tập thể dục. Tất cả những con người ấy đều cùng nhau tận hưởng cảnh đẹp Hồ Gươm theo cách của mình. Và Hồ Gươm dang tay ra che chở cho những con người ấy dù là mưu sinh hay ngắm cảnh, dạo chơi hay tập thể dục. Những hoạt động ấy làm cho Hồ Gươm trở nên tấp nập sinh động hơn.

Cho dù đã trải qua biết bao nhiêu thời gian, bao nhiêu chặng đường phát triển của đất nước thế nhưng Hồ Gươm vẫn đẹp và trở thành những điểm du lịch hấp dẫn của con người trong và ngoài nước. Hồ Gươm không những mang nét đẹp cổ kính với Tháp Rùa mà còn mang nét đẹp hiện đại nữa.