3. CẤU TẠO CỦA MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU :
Máy điện Một chiều bao gồM stato với cực từ, rôto và cổ góp với chổi than
PHẦN TĨNH (STATO )
Stato gọi là phần cảM gồM lõi thép bằng thép đúc, vừa là Mạch từ vừa là vỏ
Máy. Gắn với stato là các cực từ chính có dây quấn kích từ
PHẦN QUAY (RÔTO) Rôto của Máy điện Một chiều gọi là phần ứng bao gồM lõi thép, dây
quấn phần ứng, cổ góp và chổi than
Lõi thép và dây quấn
Lõi thép hình trụ, làM bằng các lá thép kỹ thuật điện ghép lại với nhau.
Các lá thép kỹ thuật điện có lỗ thông gió và rãnh để đặt dây quấn phần ứng.
Mỗi phần tử của dây quấn phần ứng có nhiều vòng dây, hai đầu nối với hai phiến góp. Các phiến góp đặt trên cổ góp
Cổ góp và chổi than
Cổ góp gổM các phiến góp bằng đồng được ghép cách điện, có dạng hình trụ
, được gắn ở đầu trục rôto. Các đầu dây của phần tử dây quấn rôto nối với phiến góp.
Chổi than làM bằng than graphit, các chổi than được tỳ chặt lên cổ góp nhờ lò xo
NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN MỘT CHIỀU :
Khi động cơ sơ cấp quay phần ứng, các thanh dẫn của dây quấn phần ứng cắt từ trường của cực từ, cảM ứng các sức điện động. Chiều sức điện động được xác định bằng quy tắc bàn tay phải.
Trên thanh dẫn ab sức điện động có chiều từ a đến b.
Trên thanh dẫn cd chiều sức điện động từ c đến d .
Khi phần ứng quay được nửa vòng, vị trí của hai thanh dẫn phần tử và hai phiến góp thay đổi cho nhau. Sức điện động trong thanh dẫn đổi chiều nhưng chiều dòng điện ở Mạch ngoài không đổi.
Cổ góp và chổi than đóng vai trò bộ chỉnh lưu dòng điện I ra tải có chiều không đổi.
Phương trình cân bằng điện áp:
U = Eư –Rư Iư
Rư là điện trở dây quấn phần ứng; U là điện áp hai đầu cực Máy ; Eư là sức điện động phần ứng.