Tính di truyền và biến dị có phải là hai hiện tượng loại trừ nhau ở sinh vật. Vì:
_ Di truyền là hiện tượng chuyển những tính trạng của cha mẹ cho con cái thông qua gen của cha mẹ. Trong sinh học và di truyền học, di truyền chuyển những đặc trưng sinh học từ một sinh vật cha mẹ đến con cái và nó đồng nghĩa với dichuyển gen, gen thừa nhận mang thông tin sinh học (hay thông tin di truyền).
_ Biến dị di truyền: là những biến đổi có liên quan tới vật chất di truyền, gồm: Biến dị đột biến: những biến đổi có tính chất hoá học vật liệu di truyền. Biến dị tái tổ hợp: những tổ hợp sắp xếp gen mới mà đời con thu được khác với bố mẹ do sự phân ly độc lập và sự trao đổi chéo của các gen.