1/ Nguyên nhân
- Làm cầu nối để xâm lược nước khác.
- Năm 1283, Hốt Tất Liệt cho quân đánh Chămpa trước đề làm bàn đạp tấn công phía Nam Đại Việt nhưng thất bại.
- Kế hoạch của nhà Nguyên tan vỡ.
2/ Nhà Trần chuẩn bị
 - Năm 1282, mở hội nghị Bình Than (Chí Linh - Hải Dương).
 - Cử Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy cuộc kháng chiến.
-  Năm 1285, mở hội nghị Diên Hồng.
- Cả nước quyết tâm đánh giặc => Thể hiện ý chí, sự đoàn kết của toàn dân.
3/ Diễn biến
 - Cuối tháng 1/1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào Đại Việt.
-Trước thế mạnh của giặc Trần Quốc Tuấn cho quân lui về Vạn Kiếp, rời Thăng Long về Thiên Trường ( Nam Định). Nhân dân thực hiện kế hoạch “Vườn không nhà trống”.
 Nhà Trần gặp khó khăn :
- Toa Đô từ phía nam đánh lên, Thoát Hoan từ phía bắc đánh xuống.
-Trần Quốc Tuấn lui quân và chiếm lại Thanh Hóa.
- Tháng 5/1285 ta phản công giành thắng lợi lớn ở Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương và giải phóng Thăng Long.
4/ Kết quả:
- Thoát Hoan bỏ chạy về nước. Toa Đô bị chém đầu ở Tây Kết, 50 vạn quân Nguyên bị đánh bại -> Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.