Thảo đường (Đỗ Phủ)

Tích ngã khứ thảo đường,
Man di tắc Thành Đô.
Kim ngã quy thảo đường,
Thành Đô thích vô ngu.
Thỉnh trần sơ loạn thì,
Phản phúc nãi tu du.
Đại tướng phó triều đình,
Quần tiểu khởi dị đồ.
Trung tiêu trảm bạch mã,
Minh sáp khí dĩ thô.
Tây thủ Cùng Nam binh,
Bắc đoạn Kiếm Các ngu.
Bố y sổ thập nhân,
Diệc ủng chuyên thành cư.
Kỳ thế bất lưỡng đại,
Thuỷ văn Phiên Hán thù.
Tây tốt khước đảo qua,
Tặc thần hỗ tương tru.
Yên tri trửu dịch hoạ,
Tự cập kiêu cánh đồ.
Nghĩa sĩ giai thống phẫn,
Kỷ cương loạn tương du.
Nhất quốc thực tam công,
Vạn nhân dục vi ngư.
Xướng hoạ tác uy phúc,
Thục khẳng biện vô cô?
Nhãn tiền liệt nữu giới,
Bối hậu xuy sinh vu.
Đàm tiếu hành sát lục,
Tiết huyễn mãn trường cù.
Đáo kim dụng việt địa,
Phong vũ văn hào hô.
Quỷ thiếp dữ quỷ mã,
Sắc bi sung nhĩ ngu.
Quốc gia pháp lệnh tại,
Thử hựu túc kinh hu.
Tiện tự thả bôn tẩu,
Tam niên vọng Đông Ngô.
Hồ thỉ ám giang hải,
Nan vi du Ngũ Hồ.
Bất nhẫn cánh xả thử,
Phục lai trĩ trăn vu.
Nhập môn tứ tùng tại,
Bộ điệp vạn trúc sơ.
Cựu khuyển hỷ ngã quy,
Đê hồi nhập y cư.
Lân xá hỷ ngã quy,
Cô tửu huề hồ lô.
Đại quan hỷ ngã lai,
Khiển kỵ vấn sở tu.
Thành quách hỷ ngã lai,
Tân khách ải thôn khư.
Thiên hạ thượng vi ninh,
Kiện nhi thắng hủ nho.
Phiêu phiêu phong trần tế,
Hà địa trí lão phu?
Ư thì kiến vưu chuế,
Cốt tuỷ hạnh vi khô.
Ẩm trác quý tàn sinh,
Thực vi bất cảm dư.

Khi xưa, ta bỏ nhà cỏ ra đi
Lũ man rợ chật ních Thành Đô
Nay ta trở lại nhà cỏ
Vừa đúng lúc Thành Đô hết lo lắng
Xin giãi bày lúc mới loạn
Giáo giở từng phút giây
Quan đại tướng về triều đình
Bọn tiểu nhân liền nảy mưu dấy loạn
Nửa đêm giết ngựa trắng
Uống máu ăn thề, chí khí thô bạo
Phía tây, lấy quân ở Cùng Nam
Phía bắc, chặn đường góc Kiếm Các
Vài chục anh áo vải
Cũng chệm chễ làm chủ một thành
Nhưng hai thế lực không thể cùng lớn
Bắt đầu đã nghe có sự phân biệt giữa Hán và Phiên
Bọn lính bên tây liền trở giáo
Lũ bề tôi giặc tàn sát lẫn nhau
Ai ngờ tai hoạ nơi kẽ nách
Đã xảy tới cho bọn diều quạ sài lang
Bậc nghĩa sĩ đều căm giận sâu sắc
Phép tắc bị giày xéo bừa bãi
Một nước có đến ba chủ ông
Muôn dân hầu biến thành cá trốc thớt!
Chúng kẻ xướng người hoạ, tác phúc tác oai
Ai người chịu bênh vực cho dân lành vô tội!
Trước mặt bày la liệt những gông cùm
Sau lưng vẫn réo rắt đàn sáo
Cười nói đấy rồi giết người ngay đấy
Máu tươi phun đầy những quãng đường dài
Đến nay những chỗ chém người
Tiếng kêu gào còn văng vẳng trong mưa gió
Lấy vợ ma, cưỡi ngựa ma
Vẻ đau khổ của người làm cho người vui vẻ
Pháp luật nhà nước còn kia
Đến nước ấy thật đáng giật mình sợ thét!
Kẻ hèn này vẫn nay đây mai đó
Ba năm ròng trông ngóng sang Đông Ngô
Cung tên còn tối tăm cả sông biển
Khó lòng được rong chơi cảnh Năm Hồ
Không nỡ bỏ hẳn chốn này
Nên lại quay về phạt gai, giẫy cỏ
Bước vào cửa, bốn cây thông vẫn còn
Kéo đôi guốc dưới muôn cây trúc thưa thoáng
Con chó cũ mừng ta về
Quấn quít chui cả vào vạt áo
Hàng xóm mừng ta về
Rượu ngon xách từng bầu đến
Quan lớn mừng ta về
Sai lính cưỡi ngựa đến hỏi xem có cần gì
Dân quanh thành quách mừng ta về
Khách khứa chật ních cả gò bãi trong thôn
Thiên hạ còn chưa được yên
Tráng sĩ quý hơn anh đồ hủ
Trôi dạt hoài trong gió bụi
Thân già biết gửi vào đâu?
Đối với đời cảm thấy mình như cục thịt bướu
May xương tuỷ hãy còn chưa khô kiệt
Quãng đời tàn, thẹn ăn bám của đời
Đến cả ngọn rau vi cũng không dám dùng bừa bãi