Các chất trong thức ăn được phân nhóm thế nào? Nêu đặc điểm của mỗi nhóm?

-        Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo hóa học:

+ Chất vô cơ: nước, muối khoáng

+ Chất hữu cô: Gluxit, lipit, protein, axit nucleic

-        Căn cứ vào đặc điểm biến đổi qua quá trình tiêu hóa

+ Các chất bị biến đổi qua quá trình tiêu hóa: gluxit, protein, lipit, axit nucleic

+ Các chất ko bị biến đổi qua quá trình tiêu hóa: vitamin, nước, muối khoáng

Các chất cần cho cơ thể như nước, vitamin, muối khoáng khi vào cơ thể theo đường tiêu hóa thì cần phải qua những hoạt động nào? Cơ thể người có thể nhận các chất này theo con đường nào khác không?

-        Các chất cần cho cơ thể như nước, vitamin, muối khoáng khi vào cơ thể phải qua các hoạt động: ăn, đẩy thức ăn vào ống tiêu hóa, hấp thụ chất dinh dưỡng

-        Cơ thể người có thể nhận các chất này theo con đường tiêm (chích)  qua tĩnh mạch vào hệ tuần hoàn máu, hoặc qua kẽ giữa của tế bào vào nước mô rồi lại vào hệ tuần hoàn máu

Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng:

Biến đổi thức ăn ở khoang miệng

Các hoạt động tham gia

Các thành phần tham gia hoạt động

Tác dụng của hoạt động

Biến đổi lí học

Sự tiết nước bọt

tuyến nước bọt

làm mềm và ướt thức ăn

Nhai

răng

làm mềm và nhuyễn thức ăn

Đảo trộn thức ăn

Lưỡi, cơ môi, cơ má, răng

làm thức ăn thấm đẫm nước bọt

Tạo viên thức ăn

Lưỡi, cơ môi, cơ má, răng

tạo viên thức ăn vừa nuốt

Biến đổi hóa học

Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt

enzim amilaza

Biến đổi 1 phần tinh bột ( chín) thành đường mantozo

Thực chất biến đổi lí học của thức ăn trong khoang miệng là gì?

-        Biến đổi lí học trong khoang miệng thực chất là sự cắt nhỏ, nghiền cho mềm nhuyễn, và đảo trộn thức ăn cho thấm đẫm nước bọt.

Khi ta ăn cháo hay uống sữa, các loại thức ăn này có thể được biến đổi trong khoang miệng như thế nào?

-        Với cháo: thấm một ít nước bọt, một phần tinh bột trong cháo bị enzim amilaza biến đổi thành đường matozo

-        Với sữa: thấm 1 ít nước bọt, sự tiêu hóa không diễn ra ở khoang miệng vì thành phần chính của sữa là protein và đường đôi hoặc đường đơn

Trình bày đặc điểm cấu tạo của dạ dày:

-        Có3lớp cơ rất dày và khỏe ( cơ vòng, cơ dọc, cơ chéo)

-        Lớp niêm mạc với nhiều tuyến tiết dịch vị

Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ hoạt động của các cơ quan, bộ phận nào?

-        nhờ các cơ ở dạ dày phối hợp với sự co cơ vòng ở môn vị

Loại thức ăn xuống gluxit và lipit được tiêu hóa trong dạ dày như thế nào?

-        Thức ăn lipit không được tiêu hóa trong dạ dày

-        Thức ăn gluxit tiếp tục được tiêu hóa ở khoang miệng một phần nhỏ ở giai đoạn đầu

 ( không lâu), khi dịch vị chưa trộn đều với thức ăn. Enzim amilaza đã được trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tiếp tục phân giải một phần tinh bột thành đường mantozo.

Ở dạ dày có những hoạt động tiêu hóa nào?

- Tiết dịch vị

- Biến đổi lí học của thức ăn

- Biến đổi hóa học của thức ăn

- Đẩy thức ăn từ dạ dày xuống ruột non.

Biến đổi lí học ở dạ dày diễn ra như thế nào?

-        Thức ăn chạm lưỡi, chạm dạ dày kích thích tiết dịch vị ( sau 3 giờ tiết ra 1 lít dịch vị) để hòa loãng thức ăn

-        Sự phối hợp hoạt động của các lớp cơ dạ dày giúp làm nhuyễn và đảo trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị.

Biến đổi hóa học ở dạ dày diễn ra như thế nào?

-        Một phần nhỏ tinh bột tiếp tục được phân giải nhờ enzim amilaza ( đã được trộn đều từ khoang miệng) thành đường mantozo ở giai đoạn đầu khi thức ăn chưa thấm đều dịch vị

-        Một phần protein chuỗi dài được enzim pepsin trong dịch vị phân cắt thành protein chuỗi ngắn gồm 3-10 axit amin.

Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non:

-        là sự biến đổi hóa học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong dịch tiêu hóa ( dịch ruột, dich mật, dịch tụy)

Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa diễn ra có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là gì?

-        axit béo và glixerin, axit amin, đường 6 cacbon, vitamin và muối khoáng.

Một người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non có thể thế nào?

-        Môn vị khi bị thiếu axit sẽ không nhận được tín hiệu đóng, làm cho thức ăn từ môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn. Thức ăn sẽ không đủ thời gian thấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp

Các con đường vận chuyển chất dinh dưỡng đã được hấp thụ?

Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo đường máu

Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo đường bạch huyết

axit béo và glixerin; vitamin tan trong nước;

nước; muối khoáng; aixit amin; đường

lipit ( các giọt nhỏ đã được nhũ tương hóa)

Các vitamin tan trong dầu ( A, D, E, K)

      Những đặc điểm cấu tạo nào của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ các chất dinh dưỡng?

-        Lớp niêm mạc ruột non có những nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong ruột non tăng gấp 600 lần so với diện tích mặt ngoài

-        Ruột non rất dài ( từ 2.8-3m ở người trưởng thành), dài nhất so với các đoạn khác của ống tiêu hóa

-        Hệ mao mạch máu và mạch bạch huyết dày đặc, phân bố tới từng lông ruột

Với 1 khẩu phần ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng được hấp thụ ở ruột non?

-        Đường; Axit béo và glixerin; Axit amin; Muối khoáng; Vitamin; Nước

Thế nào là ăn uống hợp vệ sinh?

-        Ăn chín, uống sôi

-        Rau sống, trái cây tươi phải rửa sạch trước khi ăn

-        Không để thức ăn bị ôi thiêu

-        Không để ruội, nhặng bâu vào thức ăn