1. Bố cục và nội dung từng phần
Bài thơ được chia làm 3 phần chính:

Phần 1 (4 câu đầu): Giới thiệu về con vẹt và sự xuất hiện bất ngờ của nó. Con vẹt mang vẻ đẹp hoang dã, tự do với đôi chân đeo vòng bạc, tượng trưng cho một kiếp sống từng được tự do.
Phần 2 (6 câu tiếp theo): Miêu tả hành động của nhân vật "tôi" khi bắt giữ con vẹt và thái độ của con vẹt. Dù bị xích, con vẹt vẫn giữ được vẻ hoang dã, không cam chịu.
Phần 3 (3 câu cuối): Nhân vật "tôi" quyết định thả con vẹt, nhưng đáng tiếc, con vẹt đã mất đi bản năng tự do.
2. Thông điệp của bài thơ
Bài thơ gửi gắm nhiều thông điệp sâu sắc:

Vẻ đẹp của tự do: Tự do là điều quý giá mà bất kỳ sinh vật nào cũng khao khát. Khi bị giam cầm, dù có được chăm sóc tốt, con vẹt vẫn không thể tìm thấy hạnh phúc.
Sự tàn nhẫn của con người: Hành động bắt giữ và xích con vẹt của nhân vật "tôi" thể hiện sự ích kỷ và không hiểu biết về tự nhiên.
Hậu quả của sự can thiệp vào tự nhiên: Việc tước đoạt tự do của con vẹt đã khiến nó mất đi bản năng tự nhiên, trở nên lệ thuộc.
Bài học về nhân sinh: Bài thơ đặt ra câu hỏi về giá trị của tự do và sự can thiệp của con người vào cuộc sống của những sinh vật khác.
3. Biện pháp nghệ thuật
Tác giả sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật để làm nổi bật ý nghĩa của bài thơ:

So sánh ngầm: So sánh con vẹt với những con chim tự do, qua đó nhấn mạnh sự khác biệt giữa cuộc sống trong tự nhiên và cuộc sống bị giam cầm.
Nhân hóa: Tác giả đã nhân hóa con vẹt, khiến nó trở nên gần gũi và có hồn hơn. Con vẹt không chỉ là một con vật, mà còn là một biểu tượng cho khát vọng tự do.
Điệp từ: Việc lặp lại từ "bay" tạo nên nhịp điệu đều đặn và nhấn mạnh ý tưởng về sự tự do.
Âm thanh: Tiếng kêu "lanh lảnh" của con vẹt gợi lên hình ảnh một sinh vật đầy sức sống và khát khao.