Bài thơ "Dặn con" của Trần Nhuận Minh được viết theo thể thơ tự do. Thể thơ tự do không tuân theo một khuôn mẫu cố định về số câu, số chữ, vần điệu, nhịp điệu mà thường dựa vào cảm xúc và ý tưởng của người sáng tác để tạo nên những âm điệu, hình ảnh độc đáo.

Các hình ảnh chính được người cha nhắc đến trong bài thơ là:

• Hành khất: Hình ảnh những người nghèo khổ, lang thang cơ nhỡ.
• Con chó: Hình ảnh con vật nuôi trong gia đình, được dùng để so sánh với hành động của con người.
• Cơ trời: Hình ảnh tượng trưng cho số phận, quy luật tự nhiên.

• Kiểu câu: Câu mệnh lệnh.
• Tác dụng: Câu thơ thể hiện rõ ý muốn khẳng định, yêu cầu của người cha đối với con. Câu mệnh lệnh “Con không được cười giễu họ” mang tính chất răn dạy, giáo dục con cái về lòng nhân ái, sự tôn trọng đối với những người kém may mắn hơn.

Câu thơ "Con không bao giờ được hỏi/ Quê hương họ ở nơi nào" thể hiện mong muốn của người cha muốn con mình sống chan hòa, không phân biệt giàu nghèo, không tò mò về những điều riêng tư của người khác. Qua đó, người cha muốn dạy con về sự đồng cảm, chia sẻ và lòng nhân ái.

Qua lời dặn của người cha, chúng ta rút ra được những bài học về lẽ sống sau:

• Lòng nhân ái: Chúng ta cần biết yêu thương, chia sẻ với những người khó khăn hơn mình.
• Sự tôn trọng: Mọi người đều xứng đáng được tôn trọng, bất kể hoàn cảnh sống ra sao.
• Suy nghĩ tích cực: Thay vì chỉ nhìn vào những điểm khác biệt, chúng ta nên tìm kiếm những điểm chung và hướng đến sự hòa hợp.
• Biết ơn: Cảm ơn những gì mình đang có và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác.
• Sống có trách nhiệm: Mỗi người chúng ta đều có trách nhiệm đối với cộng đồng.

Bài thơ "Dặn con" là một lời nhắc nhở sâu sắc về những giá trị nhân văn, về cách sống đẹp. Qua bài thơ, người cha đã truyền dạy cho con những bài học quý báu, giúp con trở thành một người có tấm lòng nhân hậu và sống có trách nhiệm với xã hội.