Tâm trạng chung của hai cha con Nguyễn Trãi trong đoạn trích thể hiện nỗi xót xa, đau khổ và cảm giác mất mát sâu sắc. Cả hai đều phải chấp nhận một thực tại đau lòng: người thân thiết, gắn bó mà họ yêu thương lại phải chịu khổ đau trong bối cảnh đất nước loạn lạc. Sự chia ly, sự khắc khoải trong tâm hồn, cùng với nỗi đau từ nghiệp lớn của dân tộc khiến họ không chỉ gục ngã trong nỗi buồn riêng tư mà còn hòa vào nỗi đau chung của nhân dân. Cảm giác buồn tủi, day dứt cùng với tình yêu quê hương, đất nước cũng đã trở thành động lực để họ tiếp tục đấu tranh. Chính những cảm xúc này làm nổi bật tinh thần yêu nước và trách nhiệm của hai cha con đối với vận mệnh đất nước.