BÀI: TỪ THỨC LẤY VỢ TIÊN
Tác giả: Tản Đà

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

1. Kiến thức:

   • Giới thiệu về tác giả Tản Đà và bối cảnh sáng tác bài thơ.
   • Phân tích nội dung và nghệ thuật bài thơ "Từ Thức lấy vợ tiên" để hiểu rõ tình huống và mối quan hệ giữa con người và tiên giới, cũng như thông điệp về tình yêu và cuộc sống.

2. Kỹ năng:

   • Rèn kỹ năng phân tích bài thơ, chú trọng vào phân tích hình tượng và cảm xúc của nhân vật.
   • Phát triển khả năng cảm thụ văn học và khả năng làm bài văn nghị luận về thơ.

3. Thái độ:

   • Bồi dưỡng lòng yêu thích văn học cổ điển.
   • Khuyến khích học sinh biết suy ngẫm về những giá trị trong cuộc sống, tình yêu và sự thay đổi giữa ước mơ và thực tế.

II. CHUẨN BỊ:

• Giáo viên: Giáo án, hình ảnh minh họa về Tản Đà, thông tin về tác phẩm.
• Học sinh: Đọc trước bài "Từ Thức lấy vợ tiên", chuẩn bị nội dung bài thơ.

III. PHƯƠNG PHÁP:

• Phân tích, thảo luận nhóm.
• Hỏi đáp, gợi mở.
• Đàm thoại, giảng giải.

IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. Kiểm tra bài cũ (5 phút):

• Kiểm tra học sinh về bài học trước (nếu có), có thể hỏi về các tác giả, tác phẩm đã học để kết nối với bài học hôm nay.

2. Giới thiệu bài mới (5 phút):

• Giới thiệu về tác giả Tản Đà, tên thật là Trí Văn, là một nhà thơ, nhà văn lớn trong văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX.
• "Từ Thức lấy vợ tiên" là một trong những tác phẩm nổi bật của Tản Đà, phản ánh khát vọng tình yêu và những điều ước mơ xa vời của con người.

3. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung bài thơ (20 phút):

a. Đọc - hiểu bài thơ (10 phút):

• Giáo viên yêu cầu học sinh đọc bài thơ "Từ Thức lấy vợ tiên" trong sách giáo khoa.
• Sau đó, giáo viên giải thích từ ngữ khó hiểu và yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi sau:
  • Câu 1: Bài thơ kể về sự kiện gì?
  • Câu 2: Tình yêu của Từ Thức và nàng tiên có đặc điểm gì? Tình yêu đó có thực tế không?
  • Câu 3: Theo em, qua bài thơ này, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?

b. Phân tích nội dung bài thơ (10 phút):

• Phân tích tình huống trong bài thơ:
  • Từ Thức là một chàng trai nghèo, khi gặp nàng tiên trên núi, đã được mời về thiên giới làm chồng. Nàng tiên yêu thương Từ Thức, nhưng họ lại không thể sống bên nhau lâu dài vì nàng phải quay lại với thế giới tiên. Tình yêu của họ rất đẹp nhưng cũng đầy đau đớn, khi Từ Thức tỉnh lại thấy mình đã lãng quên tất cả, thời gian đã trôi qua quá lâu.
• Phân tích hình ảnh và cảm xúc:
  • Nàng tiên là hình ảnh của ước mơ, khát vọng về một tình yêu lý tưởng, thoát ly khỏi thực tại. Tuy nhiên, thực tế là Từ Thức không thể giữ được tình yêu ấy vì thời gian giữa hai thế giới là không thể hòa hợp.
  • Hình ảnh Từ Thức "lên núi tiên" thể hiện khát vọng vượt ra ngoài đời sống hiện thực, tìm kiếm một thế giới đẹp đẽ và hạnh phúc, nhưng cuối cùng lại phải đối mặt với sự tan vỡ.
  • Thông điệp: Tình yêu lý tưởng đôi khi là một giấc mơ không thể trở thành hiện thực. Con người phải chấp nhận sự tách biệt giữa mơ mộng và thực tế.

4. Đánh giá về nghệ thuật (10 phút):

• Về thể thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc Việt Nam, mang âm hưởng dân gian, dễ đi vào lòng người.
• Về hình ảnh và ngôn ngữ: Hình ảnh "vợ tiên" trong bài thơ là một ẩn dụ đầy tình cảm và mơ mộng, phản ánh khát vọng con người muốn thoát ly thực tại để tìm đến một cuộc sống lý tưởng. Ngôn ngữ thơ mượt mà, dễ cảm nhận, rất phù hợp với chủ đề tình yêu mơ mộng của bài thơ.
• Về cảm xúc: Tản Đà sử dụng hình ảnh và ngôn từ để thể hiện nỗi niềm đau đớn, khắc khoải của nhân vật, tạo nên sự lắng đọng và nhiều suy tư cho người đọc.

5. Củng cố và kết luận (5 phút):

• Giáo viên tóm tắt lại nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
• Đặt câu hỏi để học sinh thảo luận: "Theo em, thông điệp của bài thơ có ý nghĩa gì đối với cuộc sống ngày nay?"
• Khuyến khích học sinh suy nghĩ về mối quan hệ giữa mơ mộng và thực tế trong tình yêu và cuộc sống.

6. Dặn dò (3 phút):

• Học sinh đọc lại bài thơ và suy nghĩ về các nhân vật trong bài.
• Chuẩn bị cho bài học sau: Tìm hiểu thêm về Tản Đà và các tác phẩm khác của ông.

V. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP:

• Kiểm tra khả năng hiểu và cảm thụ bài thơ của học sinh thông qua thảo luận và trả lời câu hỏi.
• Đánh giá sự phát triển kỹ năng phân tích bài thơ và rút ra thông điệp về cuộc sống từ tác phẩm văn học.