Chùm ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa đã khắc họa một cách chân thực và sâu sắc nỗi niềm chua xót, đắng cay cùng những tình cảm yêu thương, chung thủy của người bình dân trong xã hội cũ. Những bài ca dao than thân như "Thân em như tấm lụa đào...", "Thân em như hạt mưa sa..." đã diễn tả một cách thấm thía thân phận bấp bênh, nhỏ bé, không làm chủ được số phận của người phụ nữ, cũng như cuộc sống lao động vất vả, cực nhọc của người nông dân qua hình ảnh "Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày...". Bên cạnh đó, ca dao còn phản ánh những bất công, ngang trái của xã hội cũ qua câu hỏi đầy phẫn uất "Ai bắt tôi làm chẳng được ăn?". Tuy nhiên, giữa những khổ đau ấy, tình cảm yêu thương vẫn luôn là điểm tựa tinh thần cho người bình dân. Tình yêu đôi lứa được thể hiện một cách mạnh mẽ, vượt qua mọi trở ngại trong "Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo...", nỗi nhớ nhung da diết được diễn tả qua hình ảnh chiếc khăn trong "Khăn thương nhớ ai...", và tình nghĩa vợ chồng son sắt, thủy chung được gửi gắm trong lời nhắn nhủ "Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau...". Chính sự kết hợp hài hòa giữa nỗi đau khổ và tình yêu thương đã tạo nên giá trị nhân văn sâu sắc cho chùm ca dao này, giúp chúng sống mãi trong lòng người Việt.