Đây là một câu chuyện cười dân gian Việt Nam rất hay, phê phán thói hà tiện quá mức. Dưới đây là phần trả lời chi tiết cho từng câu hỏi:

1. Câu "Một quan đắt lắm" được dùng với nghĩa nào?

Câu "Một quan đắt lắm" được dùng với nghĩa chê đắt, tiếc tiền. Trong tình huống ngặt nghèo giữa dòng sông, tính mạng đang bị đe dọa, lẽ ra người ta phải nghĩ đến việc cứu sống mình bằng mọi giá. Thế nhưng, anh keo kiệt này vẫn chỉ nghĩ đến tiền bạc, tiếc rẻ một quan tiền thưởng cho người cứu mình. Câu nói này thể hiện sự hà tiện đến mức phi lý, đặt tiền bạc lên trên cả tính mạng.

2. Từ tượng hình “ngoi lên” có tác dụng gì trong việc khắc họa hình ảnh hà tiện?

Từ tượng hình "ngoi lên" trong câu chuyện có tác dụng sau:

• Khắc họa hành động: "Ngoi lên" diễn tả hành động cố gắng trồi lên khỏi mặt nước để nói, cho thấy anh keo kiệt dù đang trong tình huống nguy hiểm đến tính mạng vẫn cố gắng để mặc cả, để tiếc tiền.
• Nhấn mạnh sự keo kiệt: Việc "ngoi lên" nhiều lần chỉ để nói "đắt lắm" càng nhấn mạnh sự keo kiệt đã ăn sâu vào máu thịt, chi phối toàn bộ hành động và suy nghĩ của nhân vật, đến mức quên cả mạng sống.
• Tạo tình huống hài hước: Chính hành động "ngoi lên" trong tình huống nguy cấp đã tạo nên yếu tố hài hước, mỉa mai cho câu chuyện, làm nổi bật sự phi lý của thói hà tiện quá mức.

3. Nêu thông điệp mà tác giả muốn gửi đến chúng ta qua văn bản?

Thông điệp mà tác giả dân gian muốn gửi đến chúng ta qua văn bản là:

• Phê phán thói hà tiện quá mức: Câu chuyện phê phán gay gắt thói keo kiệt, b скупой trả giá bằng chính mạng sống của mình. Tác giả muốn nhắc nhở mọi người không nên quá coi trọng tiền bạc mà quên đi những giá trị khác trong cuộc sống, đặc biệt là tính mạng.
• Cảnh báo về hậu quả của sự hà tiện: Câu chuyện cho thấy hậu quả bi thảm của thói hà tiện đến mức mất lý trí, đặt tiền bạc lên trên tất cả.
• Đề cao lối sống biết chi tiêu hợp lý: Qua câu chuyện, tác giả muốn khuyên mọi người nên biết chi tiêu hợp lý, biết hưởng thụ cuộc sống một cách vừa phải, không nên quá hà tiện, cũng không nên hoang phí.

4. Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về hành động nhân vật “anh keo kiệt” ? (Trình bày bằng đoạn văn 5-8 câu).

Hành động của anh keo kiệt trong câu chuyện khiến em cảm thấy vừa buồn cười vừa đáng trách. Anh ta quá coi trọng tiền bạc đến mức đánh mất cả lý trí và mạng sống của mình. Thay vì tìm cách thoát khỏi nguy hiểm, anh ta lại chỉ lo mặc cả từng đồng tiền thưởng cho người cứu mình. Sự keo kiệt của anh ta đã trở thành một nỗi ám ảnh, chi phối mọi hành động và suy nghĩ, biến anh ta thành một con người ích kỷ và mù quáng. Câu chuyện đã cho em một bài học sâu sắc về cách sống và cách sử dụng tiền bạc. Chúng ta cần biết trân trọng giá trị của đồng tiền, nhưng cũng cần biết đặt nó đúng vị trí trong cuộc sống, không nên để nó chi phối và làm mất đi những giá trị quan trọng khác.