Sự hình thành loài người là một quá trình tiến hóa phức tạp và kéo dài hàng triệu năm, từ những dạng sống đầu tiên đến Homo sapiens (người hiện đại) như chúng ta ngày nay. Dưới đây là tóm tắt các giai đoạn chính:
1. Giai đoạn đầu (hàng triệu năm trước):
Tổ tiên chung: Tổ tiên của loài người và các loài vượn ngày nay được cho là sống ở châu Phi cách đây hàng triệu năm.
Phân nhánh: Khoảng 6-7 triệu năm trước, một nhóm vượn đã phân nhánh khỏi dòng dõi vượn và bắt đầu tiến hóa theo hướng riêng, dẫn đến sự hình thành của loài người.
2. Các loài vượn người đầu tiên (Australopithecus):
Australopithecus: Đây là chi vượn người cổ xưa nhất được biết đến, sống ở châu Phi từ khoảng 4 triệu đến 2 triệu năm trước.
Đặc điểm: Australopithecus có dáng đi thẳng đứng, não bộ nhỏ hơn so với người hiện đại, nhưng đã có những đặc điểm tiến hóa quan trọng so với vượn, như cấu trúc bàn chân thích nghi với việc đi bằng hai chân.
Các loài tiêu biểu: Australopithecus afarensis (với hóa thạch nổi tiếng "Lucy"), Australopithecus africanus.
3. Chi Người (Homo):
Homo habilis (Người khéo léo): Xuất hiện khoảng 2,3 triệu năm trước, được coi là loài người đầu tiên. Họ đã biết sử dụng công cụ bằng đá.
Homo erectus (Người đứng thẳng): Xuất hiện khoảng 1,8 triệu năm trước, có dáng vóc cao lớn hơn, não bộ phát triển hơn và đã biết sử dụng lửa. Homo erectus cũng là loài người đầu tiên di cư ra khỏi châu Phi.
Homo heidelbergensis: Sống cách đây khoảng 700.000 đến 200.000 năm, được coi là tổ tiên chung của người Neanderthal và người hiện đại.
4. Người Neanderthal (Homo neanderthalensis):
Thời gian tồn tại: Sống ở châu Âu và châu Á từ khoảng 400.000 đến 40.000 năm trước.
Đặc điểm: Người Neanderthal có thể hình vạm vỡ, não bộ lớn, thích nghi với khí hậu lạnh giá. Họ cũng đã có những hành vi văn hóa phức tạp, như chôn cất người chết.
Tuyệt chủng: Nguyên nhân tuyệt chủng của người Neanderthal vẫn còn là đề tài tranh luận, nhưng có thể liên quan đến sự cạnh tranh với người hiện đại và biến đổi khí hậu.
5. Người hiện đại (Homo sapiens):
Xuất hiện: Homo sapiens xuất hiện ở châu Phi khoảng 300.000 năm trước.
Đặc điểm: Người hiện đại có não bộ phát triển nhất, khả năng tư duy trừu tượng, ngôn ngữ phức tạp và khả năng thích nghi cao.
Di cư: Homo sapiens di cư ra khỏi châu Phi và lan rộng ra khắp thế giới, thay thế các loài người cổ xưa khác.