Soạn bài: Chí phèo (Nam Cao)

Phần 1: Tác giả Nam Cao

Câu 1: Tiểu sử và con người nhà văn Nam Cao

- Tên khai sinh: Trần Hữu Tri.

- Quê quán: Đại Hàng, Lí Nhân, Hà Nam --> vùng đồng bằng chiêm trũng nghèo đói, cường hào nặng nề --> đi vào sáng tác của Nam Cao với tên làng Vũ Đại.

- Gia đình: trung nông, nghèo, đông con, gia đình trí thức nghèo luôn túng thiếu.

- Con đường đời: có ý nghĩ tiêu biểu cho lớp trí thức đương thời xuất thân từ nông thôn nghèo khó --> vào đời thì va đập với hiện thực tàn nhẫn --> sống lay lắt --> tác giả các mạng là sự chuyển biến tất yếu.

- Tâm trạng bất hòa sâu sắc với xã hội đương thời --> xã hội tàn bạo, bất công, bóp nghẹt sự sống --> Nỗi phẫn uất của người tri thức có ý thức về sự sống mà không được sống.

- Sự gắn bó ân tình sâu nặng, thiết tha đối với bà con nông dân ruột thịt ở quê hương nghèo.

- Tinh thần đấu tranh trung thực để tự vượt mình, cố khắc phục tâm lí, lối sống tiểu tư sản, vươn tới hoàn thiện nhân cách và có cuộc sống có ý nghĩa.

Câu 2: Quan điểm nghệ thuật

   Nam Cao là nhà văn rất tự giác về quan điểm có tính nguyên tắc của văn học hiện thực tiến bộ và văn học chính nói chung:

- Ông không chạy theo cái đẹp, cái thơ mộng, quay lưng lại với hiện thực rồi viết ra những lời giả dối, phù phiếm.

- Văn chương chân chính là văn chương thấm đượm lí tưởng nhân đạo, vừa mang nỗi đau nhân thế, vừa có thể tiếp sức mạnh cho con người vươn tới cuộc sống nhân ái, công bằng.

- Cuộc sống phải đặt trên văn chương, văn chương phải vì con người. Nhà văn chân chính trước hết phải là con người chân chính, tức là phải có nhân cách, có lòng nhân đạo.

- Bản chất của văn chương là sáng tạo, không chấp nhận sự rập khuôn và sự dễ dãi, không tìm tòi sáng tạo thì không có văn chương.

- Người cầm bút phải có lương tâm --> "sự cẩu thả trong văn chương là một sự đê tiện".

Câu 3:

   Các sáng tác trước cách mạng tháng tám của Nam Cao thường tập trung vào cuộc sống người trí thức tiểu tư sản nghèo và cuộc sống người nông dân. --> Đó là nỗi day dứt tới đau đớn của tác giả trước tình trạng con người bị xói mòn về nhân phẩm, hủy hoại nhân cách trong xã hội ngột ngạt, phi nhân tính.

Câu 4: Về phong cách nghệ thuật

- Nam Cao đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của con người, luôn có hứng thú khám phá con người trong con người.

- Nam Cao có khuynh hướng tìm về nội tâm, đi sâu và thế giới nội tâm của con người. Ông có biệt tài về diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.

- Xuất phát từ việc hiểu tâm lí nhân vật, Nam Cao đã tạo được những đoạn đối thoại, độc thoại nội tâm rất chân thật, sinh động.

- Nam Cao là nhà văn có giọng điệu riêng: buồn thương, chua chát, dửng dung, lạnh lùng mà đầy thương cảm, đằm thắm yêu thương.