Truyền thuyết "con rồng cháu tiên" nói về nguồn gốc của dân tộc Việt. 
Kinh Dương Vương (vua nước Xích Quỷ - tức là Quỉ Đỏ) lấy con gái Động Đình Quân tên là Thần Long (bà Long Nữ - là giống rồng) sinh ra Lạc Long Quân, vì thế Lạc Long Quân là giống rồng. 
Lạc Long Quân tên húy là Sùng Lãm, lấy con gái của Đế Lai là Âu Cơ. 
Đế Minh cháu ba đời họ Viêm Đế Thần Nông (là tiên) sinh ra Đế Nghi là bố của Đế Lai. 
Vì thế Âu Cơ là giống tiên. 
Lạc Long Quân và Âu Cơ sinh ra 100 cái trứng, nở ra 100 người con. Sau vì sống với nhau không hợp, hai ông bà đồng ý chia hai số người con; năm mươi người con theo mẹ lên núi, số còn lại theo cha xuống biển. Sau đó, nước Xích Quỉ chia thành nhiều nước gọi là Bách Việt. Một trong các nước nhỏ này là nước Văn Lang. Lạc Long Quân về sau phong cho người con trưởng làm vua nước Văn Lang, lấy hiệu là Hùng Vương. Vua Hùng được lịch sử Việt Nam xem là vua đầu tiên của đất nước. 
Vì thế mới nói chúng ta là con rồng cháu tiên.