Nguyễn Trãi không chỉ là người mang đến văn hóa, mà còn là nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Ông để lại dấu ấn mạnh mẽ trong thơ ca Việt Nam, đặc biệt là tác phẩm nổi bật 'Thuật hứng 24'. Bài thơ này mở ra khả năng cảm nhận sâu sắc về tình yêu thiên nhiên và tình yêu đất nước mà thi nhân chân chính nỗ lực truyền đạt. Qua tác phẩm, chúng ta hiểu rõ hơn về quan điểm sống mà ông hướng tới.

'Thuật hứng' là một tuyển tập thơ gồm 25 bài trong tập 'Quốc âm thi tập' của Nguyễn Trãi. Bài thơ số 24 được sáng tác trong những ngày ông ẩn náu tại Côn Sơn, nơi ông hòa mình vào bản nguyên của thiên nhiên. Điều này mang lại cho người đọc trải nghiệm đặc biệt về vẻ đẹp tinh tế và tâm hồn sâu sắc của Nhà thơ.

Bài thơ mở đầu bằng sự chân thành khiến người đọc dễ dàng hiểu được quyết định của nhà thơ:

'Công danh đã hợp về nhàn'

'Lành dữ âu chi thế nghị khen'

Trong thời đại Nguyễn Trãi, sự hiện hữu của công danh là khát khao mà mọi người đều theo đuổi. Nhiều người dành cả cuộc đời để đuổi theo những thứ xa hoa, phù phiếm ở bên ngoài. Tuy nhiên, xã hội thời đó đầy rẫy những rối ren giữa thật và giả. Vì vậy, thi nhân đã lựa chọn bỏ qua công danh để 'hợp về nhàn'. Ông từ chối cuộc sống ồn ào của chốn quan trường để tận hưởng bình yên của thiên nhiên. Tư tưởng 'nhàn' này còn xuất hiện trong bài thơ 'Ngôn chí' (bài 3) của Nguyễn Trãi. Ông không quan tâm đến những lời chỉ trích, dèm pha của xã hội mà chọn cho mình cuộc sống an yên, tự do. Qua đây, độc giả có thể cảm nhận rõ ràng sự thanh khiết trong tâm hồn của Ức Trai, người không màng đến danh lợi và phú quý, luôn giữ cho mình một tâm hồn trong sáng.

Ở những câu thơ tiếp theo, người đọc có thể hiểu về cuộc sống giản dị, dân dã tại quê nhà của Nguyễn Trãi:

'Ao cạn vớt bèo cấy rau muống'

'Thổ thanh phát cỏ và nụ sen tươi'

Trong hai câu thơ đầu, Nguyễn Trãi hiện lên như một hình ảnh đơn giản, gần gũi và chân thực. Mỗi ngày, thi nhân như một người nông dân, vớt bèo, cấy rau muống và trồng sen. Dù bữa ăn chỉ có rau muống, nhưng ông vẫn hạnh phúc và thỏa mãn. Bức tranh dân dã, giản dị trong 'Ngôn chí' (bài 3) khiến cho độc giả càng hiểu rõ quan niệm sống của ông về cuộc sống bình dị tại quê nhà: 'Cơm ăn dầu có dưa muối/Áo mặc nài chi gấm là'. Thi nhân không màng đến sự vinh quang và phú quý, mà giữ cho mình một tâm hồn thanh cao.

Không chỉ là người sống giản dị, Nguyễn Trãi còn sở hữu tâm hồn nhạy cảm, luôn yêu thiên nhiên và gắn bó với nó:

'Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc'

'Thuyền trải bước sóng yên nhẹ nhàng'

Tại quê hương, Ức Trai tìm sự gần gũi với 'phong', 'nguyệt'. Trăng như một tri kỉ tri âm, đồng hành với nghệ sĩ. Đây là nguồn cảm hứng cho nhiều tác giả trung đại khác. Hình ảnh trăng trong bài thơ như một bức tranh diễm lệ, làm cho độc giả cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp bình dị của cuộc sống làng quê. 'Yên hà' gợi cho chúng ta tưởng tượng về sự thanh bình, hòa mình với thiên nhiên ở nơi làng quê. Ở đây, chỉ có thiên nhiên làm bạn tri âm với thi nhân, tách biệt hoàn toàn với những xô bồ bên ngoài.

Mặc dù chọn 'lánh đục tìm trong', từ bỏ chốn quan trường để ẩn mình, Nguyễn Trãi vẫn dành tấm lòng đầy đủ cho dân tộc, đất nước:

'Bui có một lòng trung lẫn hiếu'

'Mài bớt nếp, nhuộm thêm màu tối'

Hai dòng thơ cuối kết thúc như là một khẳng định rõ ràng về tâm huyết trung quân, tình yêu quê hương của Nguyễn Trãi. Dù sống ẩn mình, nhưng ông vẫn không ngừng lo lắng, ưu phiền cho cuộc sống của nhân dân. Tâm hồn trung thành của nhà thơ không thể thay đổi, nhưng vẫn giữ nguyên màu sắc, không phai tối, không vẩn đục.

Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn xen lục ngôn bát cú, đặc sắc kết hợp giọng điệu tâm tình và hình ảnh thơ quen thuộc. Điều này làm nổi bật những trải nghiệm sâu sắc về cuộc sống mà Ức Trai muốn chia sẻ.

Trong bài thơ 'Thuật hứng 24', độc giả có thể cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi. Ông không chỉ yêu thiên nhiên mà còn chấp nhận trách nhiệm lo lắng cho dân tộc và đất nước, dành toàn bộ cuộc đời để hy vọng vào sự phồn thịnh của 'Dân giàu đủ khắp đòi phương'.