Ca dao hát ru là một phần quan trọng trong văn hóa dân gian Việt Nam, thể hiện tình cảm, tâm tư và cuộc sống của người lao động xưa. Những bài ca dao này không chỉ là lời ru ngọt ngào đưa trẻ vào giấc ngủ mà còn là những bức tranh sống động về cuộc sống lao động, tình yêu quê hương và gia đình. Dưới đây là phân tích một số bài ca dao hát ru để nêu bật hình ảnh của người lao động Việt Nam xưa.

1. **Bài ca dao về tình mẹ:**

"Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con."

**Phân tích:**
- Hình ảnh con cò trong bài ca dao này thường được liên tưởng đến người mẹ tần tảo, vất vả. Con cò đi ăn đêm là biểu tượng cho sự chịu thương chịu khó, làm việc không ngừng nghỉ để nuôi con.
- Cành mềm, ao nước là những khó khăn, thử thách trong cuộc sống mà người mẹ phải đối mặt. Dù gặp nhiều gian nan, người mẹ vẫn mong muốn những điều tốt đẹp nhất cho con mình, thể hiện qua câu "Có xáo thì xáo nước trong, Đừng xáo nước đục đau lòng cò con."

2. **Bài ca dao về tình cha:**

"Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con."

**Phân tích:**
- Hình ảnh "núi Thái Sơn" và "nước trong nguồn" là những biểu tượng mạnh mẽ và bền vững, thể hiện công lao to lớn và tình yêu thương vô bờ bến của cha mẹ dành cho con cái.
- Người lao động xưa không chỉ làm việc chăm chỉ mà còn đặt nặng đạo hiếu, coi trọng việc thờ kính cha mẹ. Đây là giá trị văn hóa truyền thống được truyền dạy qua các thế hệ.

3. **Bài ca dao về cuộc sống lao động:**

"Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa."

**Phân tích:**
- Bài ca dao này mô tả cảnh lao động nông nghiệp, một hình ảnh quen thuộc của người nông dân Việt Nam xưa. Cảnh "chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa" thể hiện sự phân công lao động rõ ràng và sự phối hợp nhịp nhàng trong gia đình.
- Hình ảnh này cũng cho thấy sự gắn bó, đoàn kết trong gia đình, mọi người cùng nhau làm việc để tạo ra của cải, nuôi sống gia đình.

4. **Bài ca dao về tình yêu quê hương:**

"Đêm qua ra đứng bờ ao
Trông cá cá lặn, trông sao sao mờ
Buồn trông con nhện giăng tơ
Nhện ơi nhện hỡi, nhện chờ mối ai?"

**Phân tích:**
- Hình ảnh "đứng bờ ao" và "trông cá, trông sao" là những hình ảnh rất đỗi bình dị, gần gũi với cuộc sống thôn quê. Người lao động xưa gắn bó mật thiết với thiên nhiên, với những cảnh vật quen thuộc hàng ngày.
- Nỗi buồn và sự chờ đợi trong bài ca dao này có thể là nỗi niềm của người lao động xa quê, nhớ về quê hương, gia đình. Đây là tình cảm sâu sắc, chân thành, thể hiện sự gắn bó với nơi chôn rau cắt rốn.

Những bài ca dao hát ru không chỉ là những lời hát ngọt ngào mà còn là những bức tranh sống động về cuộc sống, tình cảm và tâm tư của người lao động Việt Nam xưa. Qua những bài ca dao này, ta thấy được sự chịu thương chịu khó, tình yêu thương gia đình và quê hương, cũng như những giá trị văn hóa truyền thống được truyền dạy qua các thế hệ.