1. Cử động hô hấp
Khái niệm:
Cử động hô hấp là các hoạt động của cơ thể để đưa không khí vào và ra khỏi phổi, giúp trao đổi khí (O₂ và CO₂) với môi trường.
Gồm 2 giai đoạn:
Hít vào:
Cơ chế:
Cơ hoành co lại, hạ xuống.
Các cơ liên sườn ngoài co, làm lồng ngực nở rộng.
Thể tích lồng ngực tăng, áp suất trong phổi giảm (nhỏ hơn áp suất khí quyển), không khí từ ngoài tràn vào phổi.
Mục đích: Đưa khí giàu O₂ vào phế nang.
Thở ra:
Cơ chế:
Cơ hoành giãn, nâng lên.
Các cơ liên sườn ngoài giãn, làm lồng ngực hẹp lại.
Thể tích lồng ngực giảm, áp suất trong phổi tăng (cao hơn áp suất khí quyển), đẩy không khí ra ngoài.
Mục đích: Thải khí CO₂ ra ngoài môi trường.
2. Nhịp hô hấp
Khái niệm:
Nhịp hô hấp là số lần hít vào và thở ra trong 1 phút.
Người bình thường:
Người trưởng thành: Khoảng 16-20 lần/phút.
Trẻ em: Nhịp hô hấp nhanh hơn, khoảng 20-30 lần/phút.
Yếu tố ảnh hưởng đến nhịp hô hấp:
Hoạt động cơ thể: Tăng khi vận động hoặc căng thẳng.
Sức khỏe: Giảm trong trạng thái nghỉ ngơi, tăng khi bệnh sốt, thiếu oxy, hoặc bệnh phổi.
Môi trường: Ở nơi có không khí loãng, nhịp hô hấp tăng.
3. Các bệnh về đường hô hấp
Các bệnh phổ biến:
Cảm lạnh:
Nguyên nhân: Virus gây viêm mũi họng.
Triệu chứng: Hắt hơi, chảy mũi, đau họng, ho nhẹ.
Cúm:
Nguyên nhân: Virus cúm (Influenza virus).
Triệu chứng: Sốt, đau nhức cơ, ho, mệt mỏi.
Viêm họng:
Nguyên nhân: Nhiễm khuẩn hoặc virus.
Triệu chứng: Đau rát họng, khó nuốt, sốt nhẹ.
Viêm phổi:
Nguyên nhân: Vi khuẩn (phổ biến là Streptococcus pneumoniae), virus hoặc nấm.
Triệu chứng: Sốt cao, ho có đờm, khó thở, đau ngực.
Hen phế quản (hen suyễn):

Nguyên nhân: Dị ứng, ô nhiễm môi trường, di truyền.
Triệu chứng: Khó thở, thở khò khè, tức ngực.
Lao phổi:
Nguyên nhân: Vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis).
Triệu chứng: Ho kéo dài (thường ho ra máu), sốt về chiều, sụt cân.
Viêm xoang:
Nguyên nhân: Nhiễm khuẩn hoặc dị ứng.
Triệu chứng: Nghẹt mũi, đau vùng xoang, chảy mũi.
Viêm phế quản:
Nguyên nhân: Virus hoặc vi khuẩn.
Triệu chứng: Ho kéo dài, có đờm, khó thở.
Biện pháp phòng ngừa:
Tránh tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm, hóa chất độc hại.
Tiêm phòng các bệnh như cúm, lao.
Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ.
Tránh tiếp xúc với người bệnh hô hấp.
Tập thể dục đều đặn, tăng cường sức đề kháng.