Từ trước đến nay, em đã từng đọc nhiều tác phẩm văn học có xuất hiện hình ảnh những đứa trẻ thơ, như chị em Liên trong Hai đứa trẻ (Thạch Lam), cái Tí trong Tắt đèn (Ngô Tất Tố)... Nhưng em ấn tượng nhất vẫn là hình ảnh hai anh em Thành và Thủy trong truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê của Khánh Hoài.

Thành là một người anh trai rất quan tâm, săn sóc em gái mình. Câu luôn để ý, giúp em học tập, đặc biệt, chiều nào cậu cũng đón em gái và cùng em trở về nhà. Vì rất thương em, nên khi biết phải xa em vì em theo mẹ về quê, Thành đã khóc. Thế nhưng, vì sợ em biết được sẽ lo lắng nên cậu cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suốt, ướt dầm cả gối và hai cánh tay áo. Trong đầu Thành luôn thường trực một khát vọng, rằng đây chỉ là một giấc mơ mà thôi. Đến những khoảnh khắc cuối trước lúc chia tay, Thành dù rất đau khổ nhưng vẫn luôn nghĩ về em, chứ không hề lo nghĩ cho bản thân mình. Thành quyết định để lại hết tất cả đồ chơi cho em, kể cả Vệ Sĩ. Dù không có Vệ Sĩ gác đêm, thì có thể cậu sẽ có thể gặp phải ác mộng khi ngủ. Thành dành thời gian, dẫn Thủy đến trường, để em chia tay thầy cô, bạn bè. Khi nhìn thấy em khóc nức nở, Thành vô cùng đau khổ, buồn bã, giống như người phải xa rời bạn bè, thầy cô là cậu vậy. Và nỗi đau chia xa được đẩy đến tận cùng, khi Thành lặng người nhìn em lên xe theo mẹ về quê. Cậu tuyệt vọng đến thẫn thờ, miệng mếu máo, chân đứng chôn chặt xuống đất, không biết mình nên làm gì bây giờ. Chỉ bấy nhiêu thôi, đã đủ để lột tả tình cảm sâu nặng mà Thành dành cho em gái mình, cùng hoàn cảnh tội nghiệp của cậu.

Còn Thủy, cũng như anh trai mình em là một đứa trẻ ngoan ngoãn và giàu tình yêu thương. Từ khi ra đời, Thủy luôn sống cùng anh và gia đình. Em luôn rất yêu thương anh trai của mình. Có lần, em mang kim chỉ, chạy ra sân bóng để vá áo cho anh ngay tại đấy, kẻo sợ về nhà anh sẽ bị mẹ mắng. Lại có lần, để giúp anh Thành khi ngủ không gặp ác mộng, em đã trang bị vũ khí cho Vệ Sĩ để nó gác đêm cho anh, rồi khi trời sáng, lại đưa Vệ Sĩ trở về bên Em Nhỏ. Hành động ấy, được lặp đi lặp lại suốt mọi ngày. Vì thế, khi nghe tin phải xa anh để về quê với mẹ Thủy bất giác run lên bần bật, kinh hoàng và tuyệt vọng. Em khóc suốt cả đêm, lúc nào cũng như người mất hồn. Và càng đau khổ hơn, là từ nay em sẽ không còn được đến trường nữa. Thật xót xa biết bao, khi em phải rời xa thầy cô, bạn bè, sách vở để ra chợ ngồi bán hoa quả. Tình huống của Thủy thật khiến người đọc phải bàng hoàng và thương tiếc. Khi vì sự đổ vỡ của gia đình, nên dù còn nhỏ, em đã phải xa rời mái trường để bước vào cuộc đời nghiệt ngã.

Trong văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê, nhà văn Khánh Hoài đã xây dựng và khắc họa rõ nét, chân thực tình cảm anh em thắm thiết, bền chặt của hai anh em Thành và Thủy. Cùng với đó, đã tái hiện lại một cách sâu sắc nỗi đau thương của những đứa trẻ khi mái ấm gia đình bị đổ vỡ, phải chịu nỗi đau xa cách, chia li. Từ đó, khẳng định được tầm quan trọng và khao khát về mái ấm hạnh phúc của những đứa trẻ thơ. Để không có đứa trẻ bất hạnh nào như Thành và Thủy nữa.

“Cuộc chia tay của những con búp bê” của Khánh Hoài là một tác phẩm hay và đầy ý nghĩa. Nó khiến cho em xúc động không chỉ bởi vì tình cảm hồn nhiên và dễ thương của hai anh em Thành và Thủy mà còn bởi vì cuộc chia ly đột ngột giữa hai anh em, hai tâm hồn nhạy cảm và trong sáng.

Người ta thường nói búp bê thì không biết khóc bao giờ. Búp bê chỉ là một đồ vật vô tri vô giác mà thôi. Nhưng con người bằng xương bằng thịt thì khác. Họ có thể vui, buồn, giận dỗi và khóc khi mình gặp phải những biến cố hay mất mát nào đó trong đời, cũng có thể khóc khi vui sướng. Thành và Thủy cũng chính là những con người như vậy. Hai anh em không chỉ rất yêu thương nhau mà còn muốn ba mẹ hai em không chia tay để trong hai trái tim bé nhỏ ấy không biết bao lần thổn thức. Thành là một người anh trai yêu thương em gái hết mực, dù cho đồ chơi của chúng chẳng có gì nhiều nhưng anh vẫn dành hết đồ chơi cho đứa em gái ngây thơ của mình. Thủy tuy còn nhỏ và khá trẻ con, nhưng hành động “võ trang cho con Vệ Sĩ”, đem đặt đầu giường để gác đêm cho anh để anh không chiêm bao thấy ma nữa xuất phát từ tình anh em. Thủy không thể chịu đựng nổi khi thấy Thành đem chia hai con búp bê, con Vệ Sĩ và con Em nhỏ ra, em càng không thể cầm lòng khi em biết chỉ trong một thời gian ngắn ngủi thôi, em phải xa người anh trai mà em hết lòng tôn sùng và yêu mến. Hai anh em cũng chỉ là hai con búp bê có cảm xúc phải chia tay nhau khi còn quá nhỏ để luyến lưu một góc trời ký ức đầy dư âm và kỷ niệm. Hai em không phải là người quyết định cuộc chia tay ấy mà chính quyết định ly hôn của ba mẹ hai em đã khiến cho hai em phải xa nhau, xa những tháng ngày hạnh phúc và đầy những ký ức đẹp như cổ tích.

Khi biết chuyện, cô và các bạn của Thủy đã rất đau lòng, càng đau lòng hơn khi phải đối mặt với một sự thật phũ phàng rằng từ nay Thủy sẽ không còn được đi học nữa. Sự thật vẫn là sự thật. Em chỉ ước một điều là cái tổ ấm nhỏ bé ấy sẽ không bị tan vỡ và nụ cười lại nở trên môi hai anh em tội nghiệp. Người lớn thì có bao giờ hiểu được con trẻ nghĩ gì khi tuy còn nhỏ mà chúng phải chứng kiến cảnh ba mẹ bỏ nhau và phải nói lời chia xa với những người mà mình yêu thương nhất. Hai con búp bê cũng phải chứng kiến cảnh tượng đau lòng đó. Em không biết là chúng có khóc không nếu chúng phải chia tay nhau sau một thời gian dài bên nhau, chơi đùa cùng hai con người đáng yêu và dễ thương như hai thiên thần. Có thể chúng sẽ không khóc đâu vì búp bê làm gì có nước mắt. Nhưng cuộc chia tay đã làm nhói đau Thành và Thủy, để lại trong tim hai em một vết thương rất lớn không gì hàn gắn nổi. Dù vậy thì cuộc sống vẫn tiếp tục trôi, “mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng um trùm lên cảnh vật”. Hai em có thể xa rời nhau, nhưng tôi tin chắc một điều là chúng vẫn luôn nhớ về nhau, nhớ khung trời tuổi thơ với những cảnh vật quen thuộc, mãi mãi không quên. Em thấy lòng mình đau đớn khi trong phút giây nói lời tạm biệt, Thủy bắt thành phải hứa là sẽ không bao giờ để hai con búp bê ngồi xa nhau, cũng giống như hai sinh linh ấy sẽ mãi dõi theo nhau trên mọi nẻo đường đời.

Câu chuyện là một bài học về tình anh em, để lại trong lòng người đọc những ấn tượng khó có thể phai mờ. Búp bê có lỗi gì mà phải chia tay? Búp bê vẫn muốn mình được hạnh phúc trong vòng tay đùm bọc, chở che của ba mẹ. Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của hai em bé trong truyện có lẽ sẽ nhắc nhở chúng ta rằng: Gia đình chiếm một vị trí quan trọng trong trái tim mỗi người. Để bảo vệ và gìn giữ được hạnh phúc gia đình không có gì hơn là chúng ta phải đừng để những cuộc chia ly như thế diễn ra để con trẻ tự nhiên lại phải hứng chịu những mất mát không gì hàn gắn được.

Trước bi kịch gia đình, tình cảm của hai anh em Thành và Thủy càng trở nên thiết tha, rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và quan tâm lẫn nhau. Suốt đêm nghe em gái khóc thì Thành cũng đau khổ “nước mắt cứ tuôn ra như suối”. Mờ sáng, Thành “rón rén" đi ra vườn, đau khổ ngồi xuống gốc cây hồng xiêm, thì chỉ một lát sau, em gái cũng đi ra vườn ngồi cạnh anh trai. Em gái "lặng lẽ" đặt tay lên vai anh trai, còn anh trai thì “kéo em ngồi xuống và khẽ vuốt lên mái tóc" em gái. Khi Thủy nhớ bố, mong gặp bố, chào bố trước khi theo mẹ về quê ngoại, thì Thành “xót xa nhìn em” và nghĩ: “Bao giờ nó cũng chu đáo và hiếu thảo như vậy”. Nghe Thủy nói: “Hay anh dẫn em đến trường một lát" thì Thành lấy chiếc khăn mặt ướt đưa cho em… Thành lại dẫn em gái đến trường như những ngày còn nhỏ…

Thủy là một em bé rất nhân hậu, giàu tình thương, rất quan tâm săn sóc đến anh trai. Mỗi con búp bê đều được Thủy đặt cho một,cái tên riêng: Con Vệ Sĩ, con Em Nhỏ, và Thủy luôn luôn đặt chúng cạnh nhau, “quàng tay lên vai nhau” thân thiết. Thủy đã mang kim chỉ ra bãi bóng vá áo cho anh trai. Trước khi giã biệt anh còn dặn dò: "Anh ơi! bao giờ áo anh có rách, anh tìm về chỗ em, em vá cho anh nhé..”. Thành nằm mê ngủ thấy ma, Thủy-đã có sáng kiến bắt con Vệ Sĩ khoác dao díp gác cho anh trai ngủ. Trước lúc theo mẹ về quê ngoại, Thủy ôm hôn con Vệ Sĩ và ân cần dặn dò: "Vệ Sĩ thân yêu ở lại nhé! Ở lại gác cho anh trai tao ngủ nhé...”.

Cảnh chia đồ chơi đã nói lên một cách tuyệt đẹp tình anh em thắm thiết. Thành bảo với Thủy: “Không phải chia nữa. Anh cho em tất”. Nhưng rồi em gái lại “buồn bã” lắc đầu: “Không, em không lấy. Em để hết lại cho anh”. Trước lời mẹ “quát”, hai anh em bắt buộc phải chia đồ chơi. Con Vệ Sĩ ở lại với anh trai, còn Thủy mang theo con Em Nhỏ. Nhưng trước lúc giã biệt anh, Thủy đã để con Em Nhỏ ở lại với lời dặn dò… Cách ứng cử của Thủy rất nhân hậu và rất quan tâm săn sóc anh trai. Em không bao giờ để hai con búp bê phải chia tay nhau. Và em cũng chỉ mong muốn anh em mình không bao giờ phải xa nhau. Cảnh giã biệt đau lòng: Thủy “khóc nức lên" nắm tay anh trai dặn dò; Thành “mếu máo đứng như chôn chân xuống đất nhìn theo cái bóng nhỏ liêu xiêu của em gái… – đã biểu lộ tất cả nỗi đau và tình thương của hai anh em trước bi kịch gia đình.