Những con gián

Lúc vừa bước lên xe buýt thì trời đổ mưa tầm tã. Gió rít mạnh từng hồi, khiến cho hàng cây bằng lăng trên vỉa hè oằn mình chống đỡ lại một cách khó chịu. Đám hoa màu tím nhạt rơi vương vãi trên mặt đường. Vài chiếc thùng nhôm trước những quán ăn bị gió thổi bay, tạo thành những tiếng lang tang, lang tang. Những hạt mưa to, táp vào ô cửa kính, mái tôn trên những tòa nhà. Mặt đường trải ra một màu trắng xóa những bọt nước là nước.

Thành phố đã lên đèn từ lâu, thứ ánh sáng vàng vọt, đùng đục và bẩn thỉu. Nhưng hôm nay thứ ánh sáng ấy bỏ đi cái nét u buồn, hiu hắt, nhuốm màu hoài niệm, bẩn thỉu vốn có. Dẫu không muốn thế, nhưng sự rộn ràng của những hạt mưa bắt nó khiêu vũ theo cái giai điệu ấy. Khi đó, những ánh đèn hoài niệm mang những nét vui tươi hơn thường lệ. Có thể, đó là một sự tra tấn chăng?

Ngày nào, từ chỗ công ty đi ra trạm chờ xe buýt thì cũng hơn 7h tối rồi. Văn phòng làm việc của tôi nằm sâu trong con ngõ tối tăm, ẩm ướt. Cứ mỗi lần mưa xuống mùi cỗng rãnh bốc lên, những đám nước đen xì đọng lại thành từ vũng, khiến ai cũng phải chun mũi, tỏ vẻ hết sức khó chịu mỗi khi đi qua.

Tôi làm công việc thiết kế pano, áp phích cho công ty quảng cáo nhỏ không mấy tăm tiếng. Với tôi, đó là một công việc tẻ nhạt và chán ngắt. Tôi không hề thích nó. Đó không phải là công việc mà tôi hằng mơ ước. Tôi đã từng ước mơ mình làm việc cho một công ty lữ hành. Một công việc khiến tôi phải di chuyển hay sự di chuyển khiến tôi cảm thấy thoải mái hơn. Tôi đã từng khoái điều đó. Tôi vẫn mơ về nó hằng đêm. Những thành phố khác.

Khi đã yên vị trên xe buýt, lúc này tôi mới để ý thấy, xe buýt vắng tanh. Tôi ngó xuống đồng hồ thì đã gần 8h rồi. Khoảng thời gian đi từ văn phòng công ty ra tới trạm dừng xe buýt, ngồi ở đó đợi xe đến. Chậc chậc, cũng mất gần 1 tiếng đồng hồ. Đúng là gần một tiếng đồng hồ. Mình đã làm phí một tiếng đồng hồ, ngày nào cũng thế. Thật khủng khiếp. Tôi chợt nghĩ. Giá như tôi có mặt ở nhà ngay lúc mới bước ra khỏi gian phòng ngột ngạt của công ty thì hay biết chừng nào. Tôi sẽ dư ra một tiếng vào buổi tối ngày hôm đó, hôm nay, hôm sau nữa. Bữa cơm giữa tôi và T sẽ sớm trước một tiếng đồng hồ. Sau đó chúng tôi sẽ bắt đầu nghe nhạc, đọc sách rồi đi ngủ trước một tiếng đồng hồ.

Tôi áp má mình vào khung cửa kính thật lâu, lâu tới nỗi tôi nghĩ mình đã ngủ gục trên sự mệt mỏi đang bủa vây, bao trùm lấy tâm trí mình. Tôi đã nghĩ, khi tỉnh dậy thì tôi đã có mặt ở khoảng sân nhỏ trước khu chung cư rồi. Và trên tầng 12. T đang ngồi đợi tôi bên hành lang. Khi đó rất có thể, cậu ta đang nghe một trong hai bản concerto duy nhất của Chopin hoặc đọc một cuốn sách nào đó.

Tới một ngã tư, chiếc xe buýt đột ngột dừng lại, khiến tôi chợt tỉnh giấc. Tôi nhìn ra xung quanh, vẫn lèo tèo vài ba vị khách. Một cụ già ngồi ở băng ghế thứ hai, cổ hơi nghẹo về phía bên phải một chút. Một bà mẹ trẻ xinh đẹp đang dùng tay chỉ trỏ ra ngoài không gian, những ánh đèn vàng vọt, loang lổ từng vũng nước trên mặt đường, đứa trẻ ngồi trên đùi giương đôi mắt trẻ thơ trước những điều tưởng chừng như lạ lẫm. Nó tỏ vẻ phấn khích tới lạ thường. Rồi vài ba cô nữ sinh cấp III đang tíu tít trò chuyện với nhau về buổi liên hoan văn nghệ nào đó ở trường. Còn tay phụ xe mắt mơ màng nhìn về phía những cô nữ sinh đó, chốc chốc gã lại ngáp dài một cái, với vẻ mặt đầy mỏi mệt.

Bên ngoài trời vẫn mưa nhỏ, trên khắp đường phố, những chỗ trũng ngập cơ man là nước. Thi thảng có vài chiếc xe hơi phóng vọt qua khiến nước văng tung tóe, trắng xóa. Tôi nhìn xuống đồng hồ đeo tay. Kim dài chỉ số 3. Mới đi được 15 phút mà ngỡ như cả thế kỷ rồi. Tôi cảm thấy choáng váng vô cùng. Bỗng chuông điện thoại reo lên, báo có tin nhắn. Tôi mở máy. Là T. "Cậu sắp về chưa đấy?" T hỏi tôi. Tôi nhấn trả lời lại: "Lát nữa tớ mới tới nhà, chừng 15 phút nữa". T không nhắn lại nữa. Tôi chắc chắn rằng, giờ T đang nằm dài trên giường nghe một trong hai bản concerto duy nhất của Chopin, thứ nhạc cổ điển êm ái tới da diết, não lòng. Hoặc, cũng có thể, T đang ngồi bên ngoài hành lang, vu vơ ngắm nhìn thành phố đang lên đèn với vẻ mặt hết sức điềm đạm, thản nhiên. Có thể cậu ta đang suy nghĩ một điều ghê gớm lắm.

Nhiều khi, cậu ta có những ý nghĩa khiến tôi không tài nào tưởng tượng nổi, những ý nghĩa quái đản cùng với những hành động quái đản. Tôi nhớ rằng tuần trước, cậu ta đã lục tung căn phòng nhỏ bé của chúng tôi lên, vì cậu ta khăng khăng rằng, có một con chuột chết đang nằm ở đâu đó trong căn phòng và giờ đây, nó đang ở trong giai đoạn phân hủy, thối rữa da thịt, thậm chí giòi bọ lúc nhúc trong cái thân thể đang rữa ra đó. "Cậu biết đấy? Một con chuột chết đang trong giai đoạn phân hủy thì sẽ khó chịu thế nào đấy, Khủng khiếp. Tớ không chịu đựng nổi". Cậu ta nói. Tôi hết sức ngạc nhiên, rồi tôi nói: "Thật sự, tớ chẳng ngửi thấy mùi gì ngoài mùi thức ăn tới đang xào nấu trên bếp đâu". T phản đối: "Không, không, hãy nhắm mắt lại và tập trung hết sức cậu sẽ ngửi thấy nó". Cậu ta vẫn quả quyết với tôi như vậy. Sau đó, tôi không nói thêm bất cứ một lời nào nữa với T. Cậu ta không trách móc gì điều đó, điều duy nhất tôi khoái ở cậu ta.

Tới đêm khi đã bắt đầu đi ngủ, T không tài nào ngủ được. Cậu ta cứ trằn trọc trở mình từ bên này qua bên khác. Thi thoảng ngồi bật dậy và bước ra khỏi giường. "Cậu đi đâu đấy T?" Tôi hỏi T. "Tớ đi vệ sinh. T đáp và hỏi lại. Cậu chưa ngủ sao, K?". Tôi quay mặt vào tường, không nói thêm câu nào nữa. Tôi nghĩ vẩn vơ thêm một lát, rồi chìm sâu vào trong cơn mộng mị của mình. Tôi nghĩ, T đã trằn trọc tới tận sáng hôm sau. Lúc tôi đi làm. Cậu ta bắt đầu lục tung mọi thứ lên. Ban đầu, cậu ta lôi mọi thứ trong gầm giường ra, từ đống sách cũ từ thời đại học của hai đứa để chung trong một cái hòm nhôm, cũ kỹ, đến những thùng bìa các tông rách nát. Sau đó cậu ta dịch chuyển chiếc tủ đứng đựng những đồ linh tinh, rà soát thật kỹ mọi ngóc ngách trong gian phòng nhỏ, từng thứ đồ đạc một. Lúc về, thì thấy mọi thứ đã được lục tung cả lên không theo một trật tự nào. Tôi và T bắt đầu kê lại mọi thứ. Mụ chủ nhà từ tầng dưới cằn nhằn với vẻ giọng điệu khó chịu "Khuya rồi không để cho người khác ngủ hay sao". Chúng tôi không thèm đoái hoài gì tới mụ, vẫn kê lại mọi thứ trước khi bắt đầu bữa cơm tối. "Có con chuột nào không?" Tôi hỏi T. "Tớ không biết nhưng tớ dám chắc rằng nó đã chết và bắt đầu phân hủy". T đáp. "Cậu có tìm thấy nó không?" Tôi hỏi tiếp. T cắm cúi ăn tiếp mà không nói thêm bất cứ một câu nào nữa.

Bắt đầu từ mùa hè, thì T thất nghiệp. Công ty phá sản do làm ăn thua lỗ. Tôi và T đều là sinh viên mới ra trường, nên cơ hội việc làm hầu như không có. Kiếm được một công việc không đúng chuyên ngành mình học, dẫu chán ngán thế nào nhưng vẫn còn hơn là không có việc gì làm. Bắt đầu từ mùa hè năm nay, T chính thức thất nghiệp.

Tới giờ thì vẫn chưa tìm được việc làm mới. T nói, hầu như người ta đều từ chối khi nhìn vào hồ sơ của T. Cậu tốt nghiệp loại giỏi hẳn hoi đấy chứ. Cử nhân chuyên ngành kế toán của một trường đại học khá danh tiếng về kinh tế.

Từ hôm thất nghiệp, ngày nào T cũng đi ra ngoài từ sáng sớm tới chiều muộn thì lại về nhà. Trước đó, cậu ta tạt ngang qua chợ thực phẩm ở phía nam của quận. Sau đó, trở về nhà, nấu cơm, rồi ngồi đợi tôi về cùng ăn. Ngày nào cũng thế từ hôm thất nghiệp tới giờ. T nói, cậu ta đang đi tìm một công việc mới. Cũng từ hôm đó, tôi bắt đầu để ý thấy T chăm chú đọc các mục tin tức tuyển dụng trên các báo, tạp chí mà cậu ta mua ở ngoài sạp. À, tôi đinh ninh rằng, T đang tìm việc làm thật.

Xe buýt lại dừng ở một ngã tư khác. Có tới 2 ngã từ trước khi về tới nhà. Đường phố trở nên đông đúc hơn khi cơn mưa vừa tạnh. Từng dòng người đổ ra từ các trung tâm thương mại. Khí trời trong lành, mát mẻ sau đợt nắng nóng kéo dài tới cả tuần, khiến ai cũng cảm thấy sảng khoái hơn. Từ trên xe, tôi thấy nhịp sống trong thành phố vẫn đang hối hả, dẫu là về đêm rồi.

Tôi và T chuyển về sống cùng nhau từ năm thứ 3 đại học. Trường tôi gần trường cậu ta, vả lại sinh viên tỉnh lẻ về thành phố học thì chẳng ai có thể kham nổi tiền điện nước một mình. Có quá nhiều thứ phải chi li trong quãng thời gian đó. Chúng tôi sống rất chan hòa và ít khi cãi nhau, hầu như là không bao giờ to tiếng trong khoảng thời gian đó. Mọi thứ đều ở trong một ranh giới và không bao giờ trượt ra khỏi nó. Những lúc thế này, khi không phải tập trung vào làm một cái gì cả, nghĩa là đầu óc thôi thoát khỏi đống thiết kể, những bản vẽ vô vị của mình. Tôi thường nghĩ tới T phần nhiều trong suốt khoảng thời gian đó, khoảng thời gian chúng tôi đã từng sống với nhau, từng bước đi trên một con đường, từng nấu ăn, nghe nhạc và đọc sách cùng nhau...

Tôi không chắc là mình có mến T nhiều tới mức nào. Nếu như nghĩ rằng, có một ngày nào đó cậu ta đột ngột rời khỏi thành phố này, thì tôi cũng chẳng dễ dàng quên được điều đó, như dễ dàng từ bỏ một thói quen đã hình thành từ lâu trong tiềm thức của mình.

Tôi ngả lưng về phía sau ghế, hai tay vòng qua đầu, nhắm mắt thật chặt và thả trôi mình theo giai điệu du dương một bài hát. Có thể nói là thuộc hạng kinh điển khi viết về thành phố này. Có quá nhiều bài hát. Cả xưa lẫn nay đều viết về thành phố này. Và điểm chung duy nhất giữa chúng đều là tái hiện lại những nét cổ xưa, về một thời đã qua, những giá trị lấp lánh như hạt bụi vàng vương lại sau cơn mưa lớn, nó óng ánh, yếu ớt dưới ánh nắng mặt trời, thứ ánh sáng đó cũng dần nhòa đi theo ánh dương mạnh mẽ kia. Có nằm mơ, tôi cũng chẳng bao giờ tưởng tượng nổi những giá trị cổ xưa đó trông như thế nào.

Điện thoại tôi reo lên một lần nữa. Tôi mở máy. Vẫn là tin nhắn của T. Không ai khác. "Cậu sắp về tới chưa ? Tớ có cái này muốn cho cậu xem, ngay bây giờ? ". T nhắn hỏi. Tôi ấn trả lời lại: "Cậu muốn cho tớ xem thứ gì nào ? Năm phút nữa tớ về tới nhà ? Cậu đợi nhé ! ". T không nhắn lại nữa. Tôi buông thoãn điện thoại vào túi khoác đặt bên cạnh mình. Một vài bức phác họa, áp phích trượt ra khỏi đùi tôi. Tôi cúi xuống nhặt lại với vẻ mặt bực mình, mỏi mệt. Sau đó, lại thả lưng mình xuống ghế, nhắm mắt thật sâu một lần nữa. Nhưng giai điệu của bài hát ngợi ca thành phố không vang lên nữa, mà thay vào đó bằng một bài hát sôi động hơn. Hình như một ca khúc hit của một ca sỹ nào đó, đang nổi đình, nổi đám trên mạng internet. Không khó gì có thể nghe được bài hát này, khi ở bất cứ nơi đâu trong thành phố đều cho phát nó, trong quán cà phê, ở trường đại học, siêu thị điện máy, công viên hay xe buýt...

Tôi bắt đầu đứng dậy, bước gần tới cửa xuống. Lúc này, chỉ còn tôi và bà cụ ngồi ở hàng ghế thứ hai trên xe. Bà cụ với dáng người mập mạp, với khuôn mặt khá phúc hậu, còn đôi mắt thì ti hí. Trên tay bà xách một chiếc giỏ bằng mây đan, trông khá nặng. Bà quay lại nhìn tôi mỉm cười trìu mến. Tôi khẽ gật đầu đáp lại, dù chúng tôi xa lạ.

Xe buýt đỗ xịch xuống dưới điểm dừng trước chung cư. Bà cụ chầm chậm bước xuống, lê từng bước đi chậm rãi về phía chung cư đối diện. Tôi bước vào khoảng sân nhỏ. Rác vương vãi xung quanh sau buổi họp chợ sớm. Những vũng nước loang lổ ánh đèn rải khắp quanh khoảnh sân, đọng lại trên những chiếc đu quay của lũ trẻ. Mới tuần trước thôi, ban quản lý dự án quyết định đầu tư thêm vài chiếc đu quay, cầu trượt, bập bênh cho lũ trẻ vui chơi.

Tôi bước vào trong hành lang, tối thẫm. Bóng đèn mắc trên tường thi thoảng nhá lên, rồi lại tắt, nhá lên, rồi lại tắt. Được chục lần như thế nữa thì tắt hẳn. Chưa có ai thay nó đi cả. Chậc chậc. Tôi dò dẫm bước đi từng bước một. Không gian yên ắng tới lạ thường.

Khi tôi bước tới trước cửa phòng thì thấy cửa he hé mở. Tôi đẩy cửa đi vào, thì thấy T đang húi cúi làm cái gì đó ở ngoài hành lang. Cái lưng dài mỏng hiện ra trong ánh đèn vàng đục. T vẫn mặc nguyên chiếc áo sơ mi màu xanh nhạt ban sớm.

"Cậu về rồi sao K ?". T hỏi tôi.

Tôi gật đầu mỉm cười.

"Cậu đang làm gì đấy T ?". Tôi hỏi T

"Nào, sang đây đi, điều mà tớ muốn cho cậu xem đấy ?". T ngỏ ý.

Tôi bỏ cặp cùng tập phác họa xuống góc giường. Ga giường nhăm nhúm ở nhiều phía. Tôi không thèm bỏ giày, cứ thế tiến về phía hành lang. Tôi thấy. Dưới vũng nước mưa đọng lại ngoài hành lang, những con gián lật ngửa đang giãy dụa một cách tuyệt vọng trên đó. Tôi khá kinh hãi khi thấy cảnh tượng này. Lũ gián chết tiệt. Chúng xuất hiện khắp mọi nơi trong cuộc sống của chúng ta.

"Chuyện gì đấy T ?". Tôi cố hỏi lại T.

"Chúng đang cầu cứu đấy, ý tớ là lũ gián ấy!". T đáp tỉnh bơ.

"Cậu định làm thế nào tiếp đây ?". Tôi hỏi tiếp.

"Tớ không biết, tớ sẽ nhìn chúng cho tới lúc chết đi. Gục hẳn trên vũng nước này. Cậu biết đấy, một khi đã nằm ngửa ra thế này thì một con gián khó có thể xoay mình lại được. Nếu như chúng có xoay mình lại, thì tớ cũng chẳng dễ dàng gì để điều đó xảy ra đâu". T trình bày với vẻ tâm trạng hào hứng, ngạo mạn.

"Còn bao lâu nữa thế?"

"Một lát nữa thôi. Cậu an tâm". T quay sang nhìn tôi cười.

Tôi thở dài. Và đi về phía bếp. Trong lúc chờ T tôi tranh thủ tắm rửa. Sau đó, tôi trở lại căn bếp nhỏ. Hâm lại chỗ thức ăn đã nguội ngắt từ lúc nào. Tôi đặt lại ngồi canh bí trên bếp, vặn ga vừa. Đặt lại chiếc chảo lên bếp, cho một chút dầu ăn, tôi thả chỗ thịt đã rang vào đó. Tiếng xèo xèo vang lên khắp căn phòng. Thi thoảng ngó ra ngoài phía hành lang tôi vẫn thấy T ngồi đó, và chăm chú nhìn lũ gián đang giãy dụa, tuyệt vọng trong vũng nước.

"Mai cậu nhớ là chúng ta sẽ đi đâu không T ?" Tôi vu vơ hỏi.

T không trả lời. Có thể không nghe thấy tôi hỏi. Tôi tặc lưỡi chán nản.

Tôi quay lại căn bếp. Lấy chiếc giẻ thấm nước. Bắt đầu lau mọi thứ. Tôi rửa đống bát ban sáng, để chúng lên chạn. Sau đó, bắc nồi canh ra khỏi bếp. Múc chúng ra bát. Tôi cũng bắc chảo xuống, trút chỗ thịt rang vào cái đĩa nhỏ ban nãy. Đĩa trứng chiên thì tôi không động vào làm gì nữa. Tôi bày chúng ra bàn một cách ngay ngắn. Tôi sang bên chạn lấy bát và đũa ra. Đặt ngay ngắn lên bàn. Tôi lấy hai cốc nước lạnh, đặt chúng về hai phía. Tôi ngồi xuống. Uống một mụm nước lạnh trong cái cốc. Thở dài một cái. Tôi tiếp tục chờ T, cho tới khi lũ gián chết gục trong vũng